Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cmentarzysko, st. 13 - Zabytek.pl

cmentarzysko, st. 13


kurhan XXIX - XXIII w. Wola Gródecka

Adres
Wola Gródecka

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. tomaszowski, gm. Jarczów

Przykład jednego z niewielu cmentarzysk kurhanowych, łączonych z neolityczną kulturą ceramiki sznurowej.

Stanowi element wielkiego kompleksu stanowisk związanych z kulturą ceramiki sznurowej, usytuowanych pojedynczo lub w niewielkich skupiskach na Grzędzie Sokalskiej obejmującej tereny południowo-wschodniej Lubelszczyzny.

Usytuowanie i opis

Cmentarzysko kurhanowe jest położone w lesie „Bukowiec”, około 1 km na północ w linii prostej od zachodniego krańca wsi Wola Gródecka i szosy Typin - Wola Gródecka, na wypłaszczeniu kulminacji garbu terenowego, stanowiącego krawędź doliny Huczwy, ok. 50 m nad poziomem dna doliny.

Cmentarzysko składa się z trzech kopców, położonych w niewielkich odstępach od siebie. Kurhan nr 1 znajduje się na wschodnim krańcu stanowiska, w odległości 10 m na południowy zachód od niego położony jest kurhan nr 2, od którego oddalny jest o 30 m na zachód kurhan nr 3. Największy kurhan posiada wysokość ok. 2 m i średnicę ok. 20 m, dwa mniejsze sięgają ok. 1 m wysokości i 15-20 m średnicy. Są to mogiły zawierające pod nasypem lub w jego wnętrzu pojedynczy pochówek lub kilka pochówków neolitycznej kultury ceramiki sznurowej. Całe stanowisko porasta drzewostan leśny.

Na najlepiej zachowanym kopcu znajduje się od strony drogi leśnej dawny wkop, prawdopodobnie rabunkowy. Stan zachowania kopców nie ulega obecnie zmienie, są bowiem położone na terenie zalesionym i wyłączone z prac polowych.

Historia

Cmentarzysko kurhanowe składające się z trzech o różnym stopniu zachowania kopców, należy łączyć z młodszą epoką kamienia, najprawdopodobniej z kulturą ceramiki sznurowej.

Stan i wyniki badań

Stanowisko było badane wykopaliskowo w 1973 roku przez Andrzeja Hunicza. Przebadane zostały sondażowo dwa kopce (nr 1 i 2).

Badania powierzchniowe w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski na stanowisku przeprowadzili w 1988 roku: Jacek Buszewicz, Andrzej Urbański i Jerzy Waszkiewicz.

W trakcie badań archeologicznych kopca nr 1 o wysokości w obecnym stanie 1,1 m i podstawie o wymiarach 19,5 x 13,5 m, założono w jego centralnej części trzy wykopy sondażowe. Na profilach wykopów zaobserwowano warstwy tworzące nasyp kurhanu. Górną warstwę stanowiła współczesna gleba leśna o średniej miąższości 0,1 m. Pod nią zalegała warstwa lessu wymieszanego z szarą próchnicą o grubości ok. 0,3 m, poniżej warstwa zglinionego lessu o miąższości 0,5 m, a ostatnią strukturą, występującą tylko w centrum nasypu, była licząca 0,6 m warstwa szarej ziemi, zalegająca na lessowym calcu. Na głębokości 1,2 m i ok. 2,5 m na wschód od kulminacji nasypu, znaleziono siekierkę krzemienną, natomiast ok. 0,9 m na wschód od centralnego punktu kopca odsłonięto na głębokości 1,4 m skupisko węgli drzewnych.

W obrębie kurhanu nr 2 o wysokości obecnej 1,3 m i średnicy 18,0 m, założono na kulminacji kopca wzdłuż osi północ-południe dwa wykopy sondażowe o wymiarach 4,6 x 2,0 m każdy. Doprowadzono je do głębokości 1,6 m. Na profilach wykopów zarejestrowany układ nawarstwień był prawie analogiczny do tego, który zadokumentowano w kurhanie nr 1. Pod współczesną glebą leśną o miąższości 0,15 m wystąpiła warstwa lessu wymieszanego z szarą próchnicą o miąższości od 0,2 m w centralnej części kopca do 0,3-0,5 m na jego obrzeżach. Poniżej zalegała niemal czarna warstwa ziemi o grubości od 0,7-0,8 m w centrum, do 0,3 -0,4 m na obrzeżach , a poniżej zgliniony less wymieszany z szarą glebą o miąższości ok. 0,45 m, zaś pod nim calec lessowy.

Ze względu na ograniczony zakres badań obu kopców, jedynie na podstawie stratygrafii i znalezisk zabytków ruchomych można wnioskować, że obiekty są mogiłami kultury ceramiki sznurowej, które mogą zawierać pojedynczy pochówek lub kilka pochówków, złożonych pod nasypami kurhanowymi.

Zabytek dostępny.

oprac. Ewa Prusicka, OT NID Lublin, 15-03-2016 r.

Rodzaj: kurhan

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_06_AR.1443, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_AR.2217261