Zbudowany na pocz. XVI w., jego fasadę wieńczy bogato dekorowany trzykondygnacyjny szczyt schodkowy.

Historia

Wieś już w XII w. należała do szeroko rozgałęzionego rycerskiego rodu Wczelów. Pierwsza wzmianka pochodząca z 1382 r. mówi o Dobrogoście Włościejewskim, kasztelanie gieckim. Przez następne dwa wieki wieś była własnością Pasikoników Włościejewskich. Od 1551 r. często zmieniają się właściciele. Włościejewki należały kolejno do Brodowskich, Sapińskich, Grudzińskich, Rozdrażewskich, Opalińskich, Radolińskich, Krzyżanowskich. W 1816 r. Władysława Anna Krzyżanowska wychodzi za mąż za Andrzeja Niegolewskiego, pułkownika wojska polskiego, który zasłynął poprowadzeniem szarży jazdy kawalerii polskiej w wąwozie pod Samosierrą.

Pierwszy kościół drewniany pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i Ducha Świętego wystawili w XIV w. Włościejewscy herbu Wczele, w dokumentach wzmianka o nim występuje w 1417 r. Obecny kościół wzniesiony w pocz. XVI w. (wizytacja z 1610 r. mówi o kościele murowanym) w stylu późnogotyckim. Ponownie konsekrowany w 1659 r. W latach 1909-27 przeprowadzone prace remontowo-budowlane. Gruntownie odnowiony w 1951 r. W 1989 r. remont wnętrza.

Opis

Włościejewki to niewielka wieś w gminie Książ Wlkp., 3 km na południowy zachód od Książa, przy lokalnej drodze do Dolska, położona w pobliżu Jeziora Włościejewki. Świątynia wchodzi w skład założenia kościelnego znajdującego się w południowo zachodniej części wsi, na wysokiej skarpie doliny niewielkiego cieku wodnego. Otoczona ceglanym murem, od wschodu sąsiaduje z plebanią od południa z cmentarzem. Obok kościoła stoi metalowa dzwonnica posadowiona na czterech murowanych kwadratowych słupach. Późnogotycki kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia MP Marii, zbudowany z cegły w układzie polskim z użyciem zendrówki jest budowlą orientowaną, salową z niewyodrębnionym prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Od północy do nawy przylega nowa przybudówka mieszcząca kruchtę i częściowo przebudowaną pierwotną zakrystię, od południa znajduje się pseudogotycka kaplica. Zewnątrz kościół opięty szkarpami uskokowymi, nad nimi pod okapem biegnie gzyms wieńczący profilowany z ok. poł. XVII w. Otwory okienne i drzwiowe ostrołukowe, w oknach znajdują się witraże. Fasadę świątyni wieńczy bogato dekorowany szczyt schodkowy, którego trzy kondygnacje rozdzielone fryzami z cegieł zestawionych narożami są rozczłonkowane wnękami; wnęki dwu dolnych kondygnacji szczytu prostokątne o zaokrąglonych górą narożach, wypełnione dekoracją siatkową skośną lub prostokątną; w trzeciej kondygnacji bliźnie wnęki o łukach ostrych; na uskokach nowe sterczyny. Poniżej znajduje się ostrołukowy portal dwuskokowy, nad którym znajdowało się pierwotne wejście na chór muzyczny. Kościół nakryty dachem dwuspadowym krytym dachówką. Wewnątrz barokowy strop z fasetą, w której lunety, w starej zakrystii sklepienie kolebkowe z lunetami. Wnętrze świątyni przykryte stropem z fasetą zdobi neogotycki ołtarz główny. W nim obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z 1 poł. XVII w. malowany na drzewie, w sukience srebrnej z 2 poł. XVII w. Obraz wśród okolicznej ludności uznawany jest za cudowny i poświęcony jest mu tradycyjny odpust w lipcu. W bocznej neogotyckiej kaplicy znajduje się żeliwna tablica z 1883 r., upamiętniająca 200 rocznicę zwycięstwa Jana III Sobieskiego pod Wiedniem.

Zabytek dostępny z zewnątrz. Msze św. w niedziele: godz. 8.00, 10.00, 11.30, w dni powszednie: godz. 18.30 (17.00 w okresie zimowym), w święta w dni pracy: godz. 9.30, 18.30, biuro parafialne: czynne przed i po Mszy św.

oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 17-10-2015 r.