Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałac - Zabytek.pl

Adres
Wleń, Winiogórska 1

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. lwówecki, gm. Wleń - miasto

Barokowy dwór, związany z jednym z najważniejszych śląskich rodów możnowładczych – von Zedlitz.

Jego charakterystyczna, nakryta zespołem wysokich dachów sylweta wyróżnia się w krajobrazie wschodniego przedmieścia Wlenia.

Historia

Dwór, wzniesiony w stylu renesansowym najprawdopodobniej przez przedstawicieli rodu von Zedlitz, władających miejscowymi dobrami od XIV w. do 1688 r. Był kilkakrotnie niszczony w trakcie wojny trzydziestoletniej. Swój obecny kształt zawdzięcza barokowej przebudowie, dokonanej w XVIII w. przez rotmistrza Wawrzyńca Jakuba d'Arlé (1704-1776), który zakupił majątek w 1741 r. W tym czasie przy dworze powstał regularny ogród, wokół którego wzniesiono kamienny mur. 13.08.1813 r. w bliskim sąsiedztwie założenia rozegrała się bitwa między zajmującymi miasto oddziałami armii napoleońskiej, a wojskami rosyjskimi. Dwór, pozostający w rekach rodu von Held d'Arlé przez blisko stulecie, był po raz kolejny modernizowany w XIX w., kiedy dodano elementy neogotyckie – być może miało to miejsce w 1852 r., zgodnie z datą widniejącą na jednym z portali. Ogród przekształcono w niewielki park. W latach 1894-1937 obiekt stanowił własność rodziny Rohrbeck. W 1945 r. w przejętym przez państwo budynku ulokowano repatriantów. Od roku 1953 r. dwór pełnił rolę mieszkalno-administacyjną, a w towarzyszących mu budynkach folwarcznych działał PGR Winiogóra. W latach 70. obiekt adaptowano na ośrodek kolonijno-wypoczynkowy, zamknięty w 1976 r. Pod koniec następnej dekady opuszczony budynek nabyła Poczta Polska celem urządzenia w nim ośrodka wczasowego. Odkupiony przez prywatnego nabywcę w 2004 r., został następnie poddany kilkuletniemu generalnemu remontowi i obecnie mieści się w nim hotel. Zrewitalizowany został również towarzyszący dworowi park, będący w rękach tego samego właściciela.

Opis

Dwór wzniesiony został na prawym brzegu Bobru, u zbiegu traktu wylotowego z miasta Wleń z drogą do Jeleniej Góry i drogą do wsi Tarczyn. Ulokowany był na terenie niewielkiej osady rycerskiej o nazwie Gościeradz, założonej przy przeprawie przez rzekę i obecnie stanowiącej peryferyjną wschodnią część Wlenia. Oparta na planie litery „C”, trójelementowa, murowana z kamienia z dodatkiem cegły bryła dworu zakomponowana została wokół wąskiego, prostokątnego dziedzińca. Utworzył ją czworoboczny korpus oraz dwa niższe i węższe skrzydła, dostawione ryzalitowo od południa. Korpus zwieńczony został czterospadowym dachem z lukarnami w połaci północnej oraz kryjącym dwuosiową facjatę szczytem ze spływami. Skrzydło wschodnie również otrzymało dach łamany, zaś skrzydło zachodnie – niższy dach trójpołaciowy. Podczas ostatniego remontu dachy pokryto blachą miedzianą w miejsce dotychczasowego łupka i zwiększono liczbę lukarn. Tynkowane elewacje korpusu budynku otrzymały dekorację ramową z listwowymi gzymsami międzykondygnacyjnymi i lizenami. Jedynie elewację zachodnią oraz elewacje skrzydeł (za wyjątkiem jednej) pokryto boniami, przy czym parter wyróżniony został nieco większym rozmiarem boni. Pod profilowanym gzymsem koronującym znalazł się neogotycki fryz arkadkowy. Od wschodu do dworu dostawiono niewielkich rozmiarów pawilon drewnianej konstrukcji o bogatej dekoracji snycerskiej. Główne wejście do dworu umieszczono od północy i ujęto w prosty piaskowcowy portal z uszakami oraz poprzedzono balkonowym portykiem, wspartym na parze toskańskich kolumn. Prostokątnego kształtu pojedyncze i zdwojone okna osadzono w kamiennych oprawach, niekiedy z profilowanymi podokiennikami. Stylizowane na gotyckie okna od strony dziedzińca otrzymały dodatkowe opaski ze ślepymi maswerkami. W południowej elewacji korpusu, między skrzydłami, znalazł się dwuprzęsłowy podcień arkadowy o archiwoltach ukształtowanych z kamiennych klińców, wsparty na kolumnach analogicznych do tych w fasadzie. Ponad arkadami umieszczono plakiety z kartuszami herbowymi i datą 1608. W części pomieszczeń dworu przetrwały sklepienia krzyżowe i kolebkowe, zachowana została również oryginalna klatka schodowa z kamiennymi schodami. Na zachód od dworu w miejscu dawnego ogrodu urządzono niewielki park, obecnie znacznie przekształcony. Po północnej stronie budynku znalazł się folwark o zabudowie skupionej wokół dużego, prostokątnego dziedzińca, obecnie częściowo nieistniejącej.

Obiekt dostępny.

Piotr Roczek, 01.12.2017 r.

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.79007, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.104730