willa "Raj" - Zabytek.pl
Adres
Nałęczów, Lipowa 15
Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. puławski, gm. Nałęczów - miasto
Obecnie jest ważnym akcent architektoniczny w zabudowie głównej ulicy Nałęczowa.
Historia
Obiekt wybudowany został ok. 1912 r. przez hrabinę Kaszowską z Wołynia. Następnie przeszedł w ręce Janiny Makowskiej. W 1934 mieścił 10 pokoi, 3 kuchnie oraz 3 werandy. Mieszkał tu sędzia Klemens Osiecki z Babina. Stąd początkowo willa nosiła nazwę „Babin”. W latach 1929-1934 miał tu swój gabinet doktor Albin Kapuściński. W latach 70-tych XX w. aż do 1987 r. budynek użytkowany był jako internat przez Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie. Następnie przez kilkanaście lat właścicielem obiektu była firma Elektromontaż. W latach 1988-1990 przeprowadzono generalny remont połączony z adaptacją na ośrodek leczniczo – wypoczynkowy. W 2003 r. wykonano prace remontowo-modernizacyjne, które objęły elewację, wnętrza oraz pokrycie dachu. Obecnie w budynku mieści się pensjonat i ośrodek SPA.
Opis
Obiekt zajmuje centralną część wydłużonej, ogrodzonej działki, zlokalizowanej po pn. stronie głównej osi komunikacyjnej Nałęczowa - Alei Lipowej, w jej zach. odcinku. Budynek skierowany jest frontem do ulicy. Poprzedzony podjazdem z okazałym klombem, gdzie niewielka fontanna. Od pn. teren ogranicza spadzista skarpa opadającą do rzeki Bochotniczanki.
Willa o cechach wczesnego stylu modernistycznego.
Budynek założony na planie zbliżonym do prostokąta z ryzalitami od pn. - wsch. i zach., poprzedzony półokrągłym portykiem od pd. i prostokątnym tarasem od pn.
Układ wnętrza niesymetryczny, zbliżony do trzytraktowego, z hollem przelotowym na osi oraz wychodzącym z niego korytarzem od zach.
Bryła wieloczłonowa, dwukondygnacyjna, od pn. trzykondygnacyjna, częściowo podpiwniczona, nakryta dachem czterospadowym nad korpusem głównym.
Pn.-wsch. część budynku nakryta dachem trójpołaciowym z wystawką z oknem nakrytą daszkiem pulpitowym. Nad ryzalitami dach półstożkowy czteropołaciowy (od wsch.) oraz dwuspadowy (zach.) o kalenicy wpuszczonej w połać dachu korpusu głównego. Od zach. do budynku dostawiona współczesna parterowa przybudówka mieszcząca zejście do piwnicy, nakryta daszkiem pulpitowym. Od pd. czterokolumnowy portyk z balkonem z balustradą.
Budynek murowany z cegły i kamienia wapiennego, otynkowany, kryty dachówką ceramiczną.
Elewacje zróżnicowane, wieloosiowe, za wyjątkiem frontowej niesymetryczne, otynkowane, na wysokim kamiennym cokole, przechodzącym w pełnowymiarowa kondygnację w pn. części budynku. Podział poziomy za pomocą prostych opasek poprowadzonych pod oknami piętra. Otwory okienne i drzwiowe prostokątne, wielokwaterowe. W partii podmurówki zamknięte łukiem odcinkowym.
Fasada dwukondygnacyjna, siedmioosiowa, symetryczna z sześciokolumnowym półokrągłym portykiem na osi środkowej. W parterze po bokach portyku zdwojone okna, rozdzielone półkolumnami, zwieńczone półowalnymi frontonami, których środkowe pola wypełniają maszkarony. W drugiej kondygnacji trójosiowe drzwi na taras otoczony metalową balustradą, po bokach szerokie okna. Oś środkowa zaakcentowana napisem „Willa Raj” o secesyjnym wykroju liter w pasie gzymsu wieńczącego oraz trójkątną facjatą z półokrągłym oknem w połaci dachowej.
Elewacja wsch. z charakterystycznym półokrągłym ryzalitem nakrytym dachem wielopołaciowym.
Elewacja pn. trzykondygnacyjna z przeszkloną weranda na osi (pierwotnie otwartym tarasem) oraz w narożu pn.-zach. kryty taras z kolumnami peudodoryckimi (wtórnie przeszklony).
W elewacji zach. prostokątny ryzalit kryty dachem dwuspadowym z okulusem w szczycie.
Zabytek dostępny w godzinach pracy pensjonatu
Oprac. Anna Sikora-Terlecka, OT NID w Lublinie, 28-02-2019 r.
Rodzaj: willa
Styl architektoniczny: modernistyczny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.9362, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.353373