Zlokalizowany na Szlaku Architektury Drewnianej woj. śląskiego obiekt istotne wartości artystycznych, o czym świadczy licznie zachowane, głównie późnobarokowe wyposażenie w tym: ołtarz główny z końca XVIII w. z rzeźbami Boga Ojca w zwieńczeniu glorii oraz św. Jakuba i Józefa.

Historia

W związku z pożarem, jaki w 1713 r. nawiedził Skoczów (w wyniku którego spłonęła fara wraz z archiwum i metrykami kościelnymi), trudno jednoznacznie określić datę budowy pierwszego drewnianego kościoła w Nierodzimiu. Pierwsze ocalałe zapiski, na podstawie których stwierdzono, iż kościół wybudowali protestanci, pochodzą z 1688 r. Można więc przypuszczać, że powstał on w 1 poł. XVII w. bądź w 2 poł. XVI w. Pierwszy opis kościoła św. Anny z 1679 r. brzmi następująco: 

W Nierodzimiu jest kościół filialny pod wezwaniem św. Anny, drewniany z wieżyczką w środku kościoła, mieszczącą jeden dzwon. Ołtarz jeden, celebruje się raz w roku w święto św. Anny – notatka wizytatora kościelnego z 1670 r. w: Londzin J., Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim, Cieszyn 1932. Kolejny opis pochodzi z protokołu wizytatora kościelnego z 1688 roku: W Nierodzimiu jest kaplica cała drewniana, przez protestantów zbudowana. Jeden ołtarz z drewnianem wzniesieniem, powała i podłoga z desek, ambona drewniana, prosta, po stronie ewangelii, jeden chór, jeden dzwonek we wieżyczce. Ze względu na zły stan techniczny pierwszej świątyni oraz grożące jej zawalenie w 1769 r. wzniesiono w tym samym miejscu nowy kościół. Dębowe drewno niezbędne do budowy podarował Antoni Goczałkowicki, ówczesny właściciel ziemski. Nowy obiekt został poświęcony przez proboszcza skoczowskiego Józefa Nepomucena Waldera w 1769 r., zachowując patronkę w postaci św. Anny. 

W 1789 r. książę sasko-cieszyński Albert, po przejęciu patronatu nad świątynią finansuje budowę podłóg oraz zakup ławek. Wnętrze ma charakter późnobarokowy w postaci polichromii, ołtarza głównego, bocznego oraz ambony. Do ważniejszych prac w kościele należy nadbudowa wieży z 1938 r., oraz szereg remontów, mi.in. w 1949 r., obejmujący wymianę pokrycia gontowego oraz stolarki zewnętrznej, w 1957 r. oraz remont kapitalny wykonany w latach 1965-1966. Najbliższe otoczenie obiektu stanowi regularny cmentarz przykościelny, założony na planie prostokąta pod koniec XVI w.

Opis

Kościół zlokalizowany jest na płaskim terenie przy ul. Zabytkowej w dzielnicy Nierodzim, w pn. części Ustronia. Wokół świątyni znajduje się cmentarz z cennym starodrzewem, który budują lipy, a  całość założenia otoczona jest typowym dla terenów górskich kamiennym ogrodzeniem z okrąglaków.

Świątynia posiada zwartą bryłę wzniesioną na rzucie zbliżonym do prostokąta. Jednonawowy kościół składa się z szerszej nawy zamkniętej od zach. trójbocznym prezbiterium z czworoboczną wieżą w części wschodniej. Wykonany w konstrukcji drewnianej, zrębowej obiekt posiada obite gontem ściany zewnętrzne oraz szalowanie z desek w obrębie wieży oraz wschodniego szczytu i nakryty jest w części zasadniczej dwuspadowym dachem, wspólnym dla nawy i prezbiterium. Zlokalizowana w części wsch. wieża posiada natomiast hełm w formie cebulastej z ażurową ośmioboczną latarnią. Jednonawowe wnętrze jest symetryczne, posiada wąskie prezbiterium ujęte od pd. wąską zakrystią oraz analogicznym skarbczykiem od pn. Prostokątna nawa posiada ścięte w części zachodniej narożniki, a w części wschodniej wsparty ma dwóch słupach chór muzyczny na który prowadzą kręcone na słupie centralnym schody. Elewacje zewnętrzne cechuje prostota oraz oszczędnie zastosowany detal, otwory okienne zamknięte półkoliście, w połowie wysokości daszek okapowy, który w części wsch. przechodzi w podcień. Wnętrze utrzymane jest w stylu późnobarokowym, a wyposażenie pochodzi głównie z przełomu XVIII-XIX w. W tym miejscu warto wymienić ołtarz główny z końca XVIII w. z rzeźbami Boga Ojca w zwieńczeniu glorii oraz św. Jakuba i Józefa, rokokową ambonę z rzeźbami Wiary, Nadziei i Miłości na baldachimie oraz Stacje Męki Pańskiej.

Obiekt dostępny z zewnątrz. Kościół udostępniany jest dla zwiedzających bezpośrednio przed i po niedzielnych mszach świętych.

Oprac.: Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 10-01-2018 r.