Wyróżnia go malownicze położenie na wzgórzu oraz zbiór XIX-wiecznych nagrobków w obejściu kościoła.

Historia

Pierwsze zmianki o kościele w miejscowości Tyrawa Wołoska pochodzą z 1446 r., jednak obecny kościół został wybudowany w 2 ćw. XVIII w. z inicjatywy Ludwika Urbańskiego, ówczesnego właściciela miejscowości. Wybudowano go na zach. od rynku, Tyrawa miała bowiem nadane prawa miejskie. Prawdopodobnie po zakończeniu budowy kościoła postawiono dzwonnicę, ulokowaną na pd.-wsch. od kościoła, na osi prezbiterium, w ciągu murowanego ogrodzenia, z bramką w przyziemiu. Świątynię remontowano w 1904 r., a także w 1931 r. pod kierunkiem architekta przemyskiego Romana Talińskiego, wtedy dobudowano od str. pn. nową zakrystię, zamieniając jednocześnie starą, po pd. stronie, na składzik, wymieniono także posadzkę. Kolejne prace miały miejsce w l. 1935-36. W 1996 r., wymieniono więźbę dachową na kościele i przeprowadzono modernizację dzwonnicy, a następnie w r. 2012 przystąpiono do remontu elewacji kościoła.

Opis

Zespół kościoła p.w. św. Mikołaja usytuowany jest w centrum miejscowości, po pd. stronie drogi krajowej prowadzącej z Przemyśla do Sanoka, na sporym wzniesieniu. Wejście na teren kościelny prowadzi wysokimi schodami przed front kościoła, w sporym obejściu znajdują się nagrobki oraz dzwonnica, pierwotnie z bramka na przestrzał, obecnie zaślepiona, w jej sąsiedztwie zachowały się relikty kamiennego ogrodzenia.

Kościół orientowany, wybudowany na rzucie wydłużonego prostokąta, zamkniętego od wschodu trójbocznie, o jednoprzestrzennym, sześcioprzęsłowym wnętrzu, z niewielką prostokątną w rzucie dawną zakrystią od pd., i obecną zakrystią od pn. na rzucie wydłużonego prostokąta. Bryła kościoła wysmukła, zwarta, nad nawą z dachem dwuspadowym, ze strzelistą wieżyczką na sygnaturkę, przechodzącym w wielospadowy nad prezbiterium, od frontu ujętym szczytem. Parterowy składzik przekryty jest zadaszeniem trójspadowym a parterowa zakrystia pulpitowym. od strony pn. ściana podparta została trzema jednouskokowymi przyporami. Kościół wymurowano z ciosów piaskowca, kamienia rzecznego i cegły, połacie dachu pokryto dachówką ceramiczną. Fasadę kościoła flankują w narożach dwie czworoboczne wieże, wychodzące nieco ponad koronę muru, dekorowane pilastrami w osiach, o dwupoziomowym zwieńczeniu. Pomiędzy nimi rozplanowano symetryczną, trzyosiową, trzykondygnacyjną elewację, rozdzieloną pilastrami toskańskimi w wielkim porządku, pomiędzy którymi w osiach skrajnych umieszczono w dwóch poziomach wnęki chemisferyczne z rzeźbami świętych a pośrodku drzwi w tympanonie z dużym oknem powyżej. Na elewacjach bocznych, gładko tynkowanych, bez dekoracji, rozmieszczono po pięć, zakończonych półkoliście od góry, okien, dwa takie same umieszczono w skośnych ścianach prezbiterium a całość zwieńczono od góry profilowanym gzymsem.

Dzwonnica usytuowana jest za wsch. od kościoła, na przedłużeniu jego osi podłużnej, wybudowana na rzucie kwadratu, z szerokim wejściem os zach. i wnęką od wewnątrz, będącą śladem po zamurowanym przejściu od wsch. Na bryłę formie wieży dzwonnej składa się z prostopadłościenna, trzykondygnacyjna część murowana przekryta czterospadowym zadaszeniem, na które nasadzona jest węższa część drewniana przekryta dachem namiotowym. Dolna część wymurowana jest, podobnie jak kościół, z ciosów piaskowca i kamienia rzecznego z uzupełnieniami z cegły, górna z drewna w konstrukcji słupowej, oszalowana deskami, dachy pokryte są blachą stalową. Jednoosiowe elewacje są gładko tynkowane, o oszczędnym wystroju w postaci gzymsu podokapowego powyżej trzeciego poziomu z szerokim, zakończonym półkolem, wejściem do wnętrza w elewacji zach. W nietynkowanych od wewnątrz ścianach widoczne są zamurowane otwory okienne i przejazd.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Barbara Potera, OT NID w Rzeszowie, 16-07-2015 r.