XIX wieku.

Historia

Wieś szlachecka Tokary założona została prawdopodobnie przed XV wiekiem. Po raz pierwszy wzmiankowana była w 1362 roku. W 1 poł. XV w. została w niej erygowana parafia. Pierwszy poświadczony źródłowo drewniany kościół parafialny pw. Andrzeja Apostoła i 11 Dziewic Męczennic istniał już w 2 poł. XV wieku. Kolejny, drewniany kościół pw. św. św. Andrzeja i Anny wzniesiony został w 1679 r. przez Tomasza Kwiatkowskiego, ówczesnego właściciela wsi. Został konsekrowany w 1680 roku. W 1843 r. spalił się od uderzenia pioruna. W następnych latach nabożeństwa odprawiane były w prowizorycznej kaplicy. Obecny, klasycystyczny kościół pw. św. Andrzeja został wzniesiony w latach 1858-1861 z fundacji Kazimiery z Miłkowskich Sulimierskiej, właścicielki pobliskiego Gozdowa. Został konsekrowany w 1862 roku. W czasie II wojny światowej Niemcy zrabowali z kościoła m. in. dzwon i sygnaturkę oraz zniszczyli ogrodzenie kościoła. Ponadto sprofanowali świątynię, urządzając w niej salę do ćwiczeń musztry wojskowej.

Opis

Kościół jest budynkiem murowanym z cegły i otynkowanym, orientowanym, wzniesionym na planie wydłużonego prostokąta. Nakryty jest dwuspadowym blaszanym dachem. Ścianę wsch. zamyka absyda, w fasadzie zach. umiejscowiona jest wieża z kruchtą w przyziemiu. Narożniki kościoła oraz wejście do kruchty zdobią stylizowane wieżyczki, dobudowane w latach 60-tych XX wieku. Trzynawowe wnętrze z zamkniętym półkoliście prezbiterium nakryte jest płaskim sufitem. Sufit prezbiterium zdobi polichromia z przedstawieniem Ostatniej Wieczerzy, natomiast sufit nawy głównej - z przedstawieniami Wniebowstąpienia Jezusa, Świętej Rodziny przy warsztacie stolarskim oraz Objawienie się Matki Boskiej w Gidlach. Wyposażenie stanowią między innymi późnoklasycystyczny ołtarz główny, dwa klasycystyczne ołtarze boczne oraz epitafium Jana i Katarzyny Sulmowskich z około 1620 roku. Zadrzewiony cmentarz przykościelny otoczony jest metalowo-murowanym ogrodzeniem z cegły. Na jego terenie wznosi się współczesna stalowa dzwonnica z dzwonami ufundowanymi w 1971 roku.

Kościół dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

oprac. Tomasz Łuczak, 14-11-2014 r.