kościół filialny pw. Najświętszej Panny Marii - Zabytek.pl
Adres
Świdnik
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Łososina Dolna
Słynie z legend o pierwszych głosicielach chrześcijaństwa na tym obszarze. Zachował relikty wyposażenia starszych świątyń.
Historia
Kościół wzniesiono lub gruntownie odnowiono w XVII w., a powiększono w XVIII w. W 1871 dobudowano obszerny przedsionek. Legenda głosi, iż zbudowano go na miejscu pustelni św. Justa - pierwszego krzewiciela chrześcijaństwa na tych terenach. Pierwszy kościół zbudowano jakoby w 1083, ale został on spalony w 1259 podczas najazdu mongolskiego. Miał on być macierzystą świątynią parafii w Tęgoborzy. W 1400 wybudowano kolejny kościół. Od 1400 św. Just czczony był przez krakowskich kanoników z klasztoru św. Marka, na Wzgórzu św. Justa, w klasztorku ufundowanym przez Chebdę z Rożnowa. Świątynię i klasztor zniszczył w 1611 ariański dziedzic Tęgoborzy Cyryl Chrząstowski. Istniejący kościół powstał w miejscu tego zespołu. W kościele brała ślub (1939) Janina Dowbor-Muśnicka-Lewandowska, pilot, jedyna kobieta zamordowana w Katyniu.
Opis
Niewielka budowa o konstrukcji zrębowej, oszalowana, pokryta dachem jednokalenicowym. Dachy dwuspadowe nad nawą i prezbiterium. Dach pokryty pierwotnie gontem, w XIX w. przykryty blachą. W podcieniach dachu widoczne są ozdobne falbany. Świątynia składa się z nawy, węższego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium z maleńką zakrystią oraz dobudowaną w końcu XIX wieku sporą kruchtą o konstrukcji słupowo-ramowej z wieżyczką na sygnaturkę z barokowym hełmem blaszanym i latarnią. Na przedniej ścianie nawy znajduje się gołębnik. Wewnątrz stropy płaskie. Na barokowym ołtarzu głównym z XVII w. znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej tzw. Juściańskiej (zwanej też Matką Bożą Siewną) z XVII w. - namalowany techniką olejną na płótnie naklejonym na drewnianą tablicę złożoną z trzech desek. Ludowy barok reprezentuje obraz Św. Justa z 1677. Konfesjonał i ława późnobarokowe z XVIII wieku. Ambona barokowa z XVIII w. Niektóre obiekty, które możemy dziś zobaczyć we wnętrzu świątyni, są pozostałościami z poprzednich świątyń - gotycka rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem z XV wieku i późnogotycka kamienna chrzcielnica, z początku XVI w., ozdobiona herbami kolatorów świątyni. Kościółek otacza wieniec starych lip. Teren ogrodzony niskim, drewnianym płotem z dwiema bramami. W ostatnich latach obok kościoła wybudowano ołtarz polowy, służący podczas uroczystości maryjnych i dożynek.
Obiekt dostępny po Mszach świętych. Dni powszednie 7:00, 19:00. Niedziele i święta - 7:00, 9:00, 10:30, 17:00. Klucze u państwa Osierdów, mieszkających w sąsiedztwie.
Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20.03.2015 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.197520, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.385156