Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Mikołaja - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Mikołaja


kościół pocz. XVII w. Tarnowo Pałuckie

Adres
Tarnowo Pałuckie

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. wągrowiecki, gm. Wągrowiec

Według aktualnych badań dendrochronologicznych i historycznych jest to najstarszy drewniany kościół w Polsce.

Powstał w ostatniej ćwierci XIV wieku. W niewiele zmienionej formie zachowany do dziś. Wewnątrz znajduje się najwspanialszy w Polsce zespół polichromii, zdobiącej całe wnętrze kościoła: nawę główną, prezbiterium i zakrystię oraz fragmentarycznie drzwi wejściowe do kościoła w kruchcie pod wieżą.

Historia

Tarnowo Pałuckie, po raz pierwszy wzmiankowane w 1218 r, do kasaty klasztoru w Wągrowcu w latach 1835-1836 było własnością cystersów z Łekna. Kościół pw. św. Mikołaja położony jest na niewielkim wzgórzu w centrum wsi. Został zbudowany w 4 ćw. XIV w. z inicjatywy opatów łekieńskich. Prawdopodobnie w poł. XVII w. dobudowano do niego wieżę. W latach 1615-1616 wymieniona została więźba dachowa nad prezbiterium a następnie nad nawą (1628-29) W latach 1911-1915 i w roku 1922 przeprowadzono prace zabezpieczające świątynię. W latach 1951-1952 odczyszczono polichromię. Ostatni kompleksowy remont i konserwację kościoła przeprowadzono w latach 1994-2002.

Opis

Kościół św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim jest orientowaną świątynią jednonawową o konstrukcji zrębowo-wieńcowej, zbudowaną na planie prostokąta z węższym prezbiterium zamkniętym prosto. Przy prezbiterium od północy znajduje się zakrystia. Do nawy od południa przylega niewielka kruchta, a od zachodu wieża konstrukcji słupowej z kruchtą w przyziemiu. Budynek nakryty jest dachem dwuspadowym, wieża zaś dachem namiotowym. Ściany kościoła zbudowane są z drewna sosnowego. Nad wejściem z kruchty wieżowej do nawy znajduje się chór z prospektem organowym, wsparty na sześciu słupach, z ozdobnie wyciętą balustradą. Prezbiterium od nawy głównej oddziela półkolisty łuk tęczowy. Na belce znajduje się barokowy krzyż oraz postacie Matki Boskiej i św. Jana. W nawie strop, w prezbiterium pozorne sklepienie kolebkowe. Ściany nawy i prezbiterium oraz stropy pokrywa późnorenesansowa polichromia z około 1639 r. sygnowana „JPW” - dzieło Walentego Podczosika z Kcyni. Polichromia w kościele św. Mikołaja nie jest jednorodna. Większość malowideł powstała prawdopodobnie przed 1639 rokiem, ale istnieją też późniejsze przemalowania (m.in. balustrada chóru muzycznego). Pod obecną polichromią znajdują się ślady wcześniejszych malowideł. Twórcami programu artystycznego polichromii byli prawdopodobnie cystersi. Na ścianach nawy w układzie trójstrefowym przedstawiono sceny z życia śś. Mikołaja i Małgorzaty. Pośrodku stropu nawy namalowana jest Adoracja Trójcy Świętej, uzupełniona kasetonami z wizerunkami proroków i rozetami. Na ścianach prezbiterium znajdują się malowidła ze scenami z Nowego Testamentu, na sklepieniu motywy roślinne.

Oprócz imponującej polichromii na uwagę zasługuje późnorenesansowy ołtarz główny z obrazami Wniebowzięcia NMP, św. Mikołaja i św. Małgorzaty oraz dwa barokowe ołtarze boczne: św. Małgorzaty i św. Mikołaja. Drzwi wejściowe do świątyni mają okucia pochodzące z 1493 roku

Kościół znajduje się pod opieką Muzeum Regionalnego w Wągrowcu. Wstęp jest możliwy przy okazji mszy świętych oraz po wcześniejszym kontakcie z Muzeum (kilka dni przed planowaną wizytą). Pracownik otwierający kościół jest jednocześnie przewodnikiem po obiekcie.

Oprac. Beata Marzęta, OT NID Poznaniu, 31.10.2014 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.171951, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.134475