Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

park miejski Różanka - Zabytek.pl

park miejski Różanka


park 1928 r. Szczecin

Adres
Szczecin, Pawła Jasienicy 8

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. Szczecin, gm. Szczecin

Modernistyczny ogród różany zwany „Różanką” powstał w 1932 r.

i jest przykładem nowoczesnej wersji ogrodu rodzajowego o wielowiekowej tradycji sięgającej średniowiecza. Twórcami ogrodu byli wybitni artyści i ogrodnicy ze Szczecina: architekt Gregor Rosenbauer ówczesny dyrektor Szczecińskiej Szkoły Rzemiosł Artystycznych, rzeźbiarz Kurt Schwerdtfeger oraz dyrektor szczecińskich założeń ogrodowych Straube.

Historia

Ogród różany został urządzony w 1932 r. dla uczczenia 70. rocznicy istnienia Szczecińskiego Związku Ogrodniczego. Jest on wspólnym dziełem szczecińskich ogrodników i artystów związanych ze Szczecińską Szkołą Rzemiosł Artystycznych. Projektantem założenia przestrzennego ogrodu był nieznany z imienia Straube, dyrektor ogrodów Szczecina. Teren ogrodu został ukształtowany w formie tarasów o geometrycznej strukturze, z centralnie usytuowanym rozległym parterem podzielonym na prostokątne kwatery. Rozplanowanie tarasów zaakcentowano murkami oporowymi i schodkami wykonanymi z cegły klinkierowej. Wzdłuż północnej granicy parteru poprowadzono aleję ocienioną pergolą o ceglanych słupach, na których położono kratownicę umożliwiającą ekspozycję róż pnących. W ogrodzie do 1935 r. posadzono ponad 10.000 krzewów róż. We wschodniej części ogrodu umieszczono zbiornik wodny z fontanną znaną jako „Ptasia studnia” (Vogelbrunnen), której ozdobę stanowiła kompozycja rzeźbiarska złożona z ustawionych na postumencie czterech ptaków zrywających się do lotu. Fontannę zaprojektował architekt Gregor Rosenbauer (1890-1966), dyrektor Szczecińskiej Szkoły Rzemiosł Artystycznych w latach 1923-1934. Rzeźbiarz Kurt Schwerdtfeger (1897-1966), absolwent Bauhausu, wykonał rzeźbę przedstawiającą cztery ptaki (gęsi, łabędzie - zdania są podzielone). Basen fontanny otoczono rabatą obsadzoną bylinami.

W latach powojennych zespół zieleni utrzymał pierwotną formę ogrodu różanego, jednak kolekcja uległa znacznemu ograniczeniu. W 1946 r. założenie ogrodowe otrzymało nazwę „Park im. Hanki Sawickiej”. W latach 50. XX w. w centrum założenia urządzono fontannę otoczoną prostokątnym zbiornikiem. W zachodniej części ogrodu wzniesiono pawilon mieszczący kawiarnię. W latach 70-tych zmniejszono basen fontanny, a w miejscu ubywających krzewów róż założono trawnik. Rabatę bylinową zarosły krzewy jaśminowca i derenia kryjąc „Ptasią fontannę”. W 1983 r. ogród został przekazany Diecezji Szczecińsko-Kamieńskiej na potrzeby powstającego Seminarium Duchownego. Przez wiele lat w ogrodzie nie prowadzono prac pielęgnacyjnych przy roślinności. W 2005 r. władze miasta przejęły ogród i podjęły decyzję o przywróceniu jego historycznego kształtu. W oparciu o licznie zachowane fotografie dokumentujące dawne rozplanowanie ogrodu został przygotowany projekt odbudowy pozwalający na wierną rekonstrukcję. Prace studialno-projektowe i wykonawcze zostały zrealizowane w latach 2005-2007. Najważniejszym elementem ogrodu jest kolekcja róż autorstwa prof. Urszuli Nawrockiej-Grześkowiak eksponująca jak dawniej 10.000 krzewów odmian wielkokwiatowej, okrywowej, miniaturowej i piennej. Uroczyste otwarcie Różanki w dniu 15 maja 2007 r. uświetnił koncert, a niepowtarzalny klimat miejsca sprawił, że zdecydowano o budowie małej sceny z sezonowym zadaszeniem. W miesiącach letnich Różanka staje się salonem wydarzeń kulturalnych Szczecina, w ogrodzie są organizowane koncerty muzyki kameralnej oraz imprezy okolicznościowe. Oferta kulturalna pod nazwą „Różany Ogród Sztuki” od 2009 r. została rozszerzona o wystawy artystyczno-architektoniczne i edukacyjne.

Opis

Ogród różany (2,02 ha) usytuowany jest w dzielnicy Łękno, w rejonie ulic: Zaleskiego, Moczyńskiego, Jasienicy. Obszar ogrodu wkomponowany został w zintegrowany system zieleni miejskiej łączący ciągłym pasmem zieleni śródmieście Szczecina z Puszczą Wkrzańską.

Teren ogrodu ukształtowany został w formie tarasów, o regularnym, geometrycznym rozplanowaniu ziemnych skarp ograniczonych murkami z cegły klinkierowej. Centralnie usytuowany prostokątny parter podzielony jest na prostokątne rabaty obsadzone krzewami róż.

Eksponowane odmiany róż są oznakowane. Elementy modernistycznego wystroju ogrodu zostały odtworzone zgodnie dawnymi widokami. Przy północnej granicy parteru różanego wzniesiono pergolę dla pnących krzewów. Odtworzono fontannę z grupą ptaków otoczoną rabatą bylinową. Wokół parteru ustawiono ławki.

Oprawę krajobrazową i osłoną z zewnątrz dla kolekcji róż stanowi różnogatunkowa kompozycja drzew i krzewów rosnących na obrzeżach ogrodu. Podczas inwentaryzacji roślinności przeprowadzonej w 2005 r. rozpoznano 57 gatunków i odmian drzew i krzewów. W szacie roślinnej wyróżnia się grupa świerków serbskich (Picea omorika) charakteryzujących się strzelistością pokroju. W sąsiedztwie fontanny rośnie piękny okaz metasekwoi chińskiej (Metasequoia glyptostroboides). Z drzew liściastych najliczniej są reprezentowane graby (Carpinus betulus) i klony (Acer platanoises, Acer campestre, Acer negundo, Acer pseudoplatanus, Acer cappadocicum). Podwójny szpaler lipy krymskiej (Tilia euchlora) osłania parter różany od zachodu.

Ogród został wyposażony w system nawadniania rabat różanych i oświetlenie. Nowym elementem zagospodarowania ogrodu jest plac zabaw dla dzieci usytuowany w jego wschodniej części.

Obiekt dostępny, zamykany w godzinach nocnych.

Oprac. Anna Walkiewicz, OT NID w Szczecinie, 04.05.2015 r.

Rodzaj: park

Styl architektoniczny: nieznana

Forma ochrony: Rejestr zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_ZZ.32672