Jego geneza związana jest z kształtowaniem się w X wieku struktury grodowej na ziemiach polskich. Położenie na dużym wyniesieniu krawędzi morenowej na styku z rynną subglacjalną, którą płynie rzeka Lutryna powoduje, że obiekt widoczny jest z daleka, zwłaszcza od strony południowej i zachodniej. Taka lokalizacja grodziska, w połączeniu z urozmaiconą rzeźbą terenu, wzbogaca walory krajobrazowe okolicy.

Usytuowanie i opis

Grodzisko zlokalizowane jest w centrum wsi przy skrzyżowaniu dróg (jedna z nich prowadzi do Linowa i Lisnowa a druga do Mędrzyc). Obiekt usytuowany jest na krawędzi wysoczyzny morenowej i styka się z rynną subglacjalną, której dnem płynie rzeka Lutryna. Grodzisko znajduje się około 200 m na wschód od Lutryny i około 950 m na południowy wschód od ujścia Lutryny do Osy. Obiekt, zlokalizowany na elipsowatym wyniesieniu zorientowanym południkowo, to pozostałości dwuczłonowego założenia obronnego: grodu właściwego i podgrodzia. Relikty grodu właściwego znajdują się w północnej części wyniesienia. Zajmują powierzchnię około 3800 m².  Po stronie północnej i północno wschodniej zachowały się relikty wału, którego kulminacja znajduje się około 2,5 m powyżej poziomu majdanu. Relikty podgrodzia znajdują się w południowej części wyniesienia. Zajmują powierzchnię około 2000 m². Różnica wysokości pomiędzy powierzchnią majdanu reliktów grodu właściwego a powierzchnią majdanu reliktów podgrodzia wynosi około 10 m. Różnica wysokości pomiędzy koroną reliktów wału grodu właściwego a podstawą wyniesienia wynosi ponad 30 m.

Historia

W oparciu o pozyskane podczas badań archeologicznych źródła, a w zasadzie o materiał ceramiczny, przyjmuje się, że gród zasiedlony był dwukrotnie. Starsza faza zasiedlenia datowana jest na 2. połowę X wieku i wiek XI. Młodsza faza zasiedlenia datowana jest od XIII wieku po początek wieku XIV.

Stan i wyniki badań

Archeologiczne badania wykopaliskowe przeprowadzono w latach: 1967, 1976-1980 i 1990. W roku 1967 badania sondażowe przeprowadził R. Boguwolski zakładając wykop, 4,5 × 4,5 m,  w środkowej części majdanu grodu właściwego. W latach 1976-1980 badania szerokopłaszczyznowe przeprowadzili: R. Boguwolski, R. Kirkowski, M. Kochanowski, A. Kola, W. Matuszewska-Kola. Założono 16 wykopów o wymiarach 4,5 × 4,5 m na obszarze grodu właściwego i 17 wykopów, o takich samych wymiarach jak wyżej, na obszarze podgrodzia. W roku 1990 badania sondażowe przeprowadzili: W. Chudziak, P. Gurtowski i M. Grupa.  Założono jeden wykop o wymiarach 3 × 1 m. W trakcie badań uzyskanoinformacje dotyczące użytkowania obiektu. Ustalono występowanie nawarstwień kulturowych, w części obejmującej gród właściwy ich miąższość wynosiła od 0,6 do 2,5 m. Odsłonięto tutaj relikty zabudowy półziemiankowej i pozostałości palenisk. Na obszarze podgrodzia miąższość nawarstwień kulturowych wynosiła od 0,3 do 0,6 m. Odsłonięto tutaj 20 różnego kształtu jam, których funkcji nie ustalono. Pozyskano podczas badań materiał ruchomy: kilka tysięcy fragmentów naczyń ceramicznych, przedmioty żelazne (m.in. ostroga, groty, bełt, noże, sprzączki, szalka wagowa, podkowy, nożyce, okucie łopaty, gwoździe), fragmenty przedmiotów z poroża i kości zwierzęce.

Grodzisko jest ogólnodostępne przez cały rok.

Oprac. Leszek Kotlewski, OT NID w Toruniu, 04.07.2014 r.