Opis

Barokowy zespół wzniesiony w latach 1718-1719, w miejscu dawnego szpitala i kościoła św. Michała (przekazanych w 1283 r. zakonowi krzyżowców z czerwoną gwiazdą przez Henryka IV, 1340 rozbudowanych o komandorię, zniszczonych w pożarze w 1633 r.). W latach 1811-1865 stanowił własność prywatną, następnie odkupioną przez parafię św. Stanisława i Wacława. Późnoklasycystyczna przebudowa miała miejsce w latach 1865-1868. Poświęcenie kościoła Św. Krzyża nastąpiło w 1868 r.

Kościół nieorientowany, na rzucie wpisanym w prostokąt. Do centralnej, kwadratowej nawy krytej kopułą na pendentywach, przylega węższe prezbiterium od pd.-wsch. i chór organowy od pn.-zach. Wnętrze jest sklepione nieckowo z lunetami. Oś budowli przesunięta ku pd.-zach. Od pn.-wsch. przyścienne filary wprowadzone głęboko do wnętrza, wyodrębniające dodatkowe pomieszczenia. Od pn.-zach. wieża w osi, na rzucie kwadratu, ze sfazowanymi narożami w dwóch górnych kondygnacjach, ze sklepioną nieckowo kruchtą w przyziemiu, kryta czterospadowym, wygiętym hełmem z latarnią, z lat 1865-1868. Elewacje z elementami barokowymi i późnoklasycystycznymi, boczne z centralnymi ryzalitami pozornymi, artykułowanymi zdwojonymi pilastrami. Naroża boniowane, dach czterospadowy. Na pendentywach polichromie ze scenami z Nowego Testamentu, z 2. poł. XIX w. Wyposażenie wnętrza z ok. 1865 r.

Od pd.-wsch. do kościoła przylega dwukondygnacyjny łącznik i dawna komandoria, mieszcząca obecnie Caritas Diecezji Świdnickiej. Budynek dwukondygnacyjny, elewacje późnoklasycystyczne, boniowane na pierwszej kondygnacji i na narożach, z uszakowymi obramieniami okien i naczółkami na drugiej kondygnacji.

Możliwość oglądania z zewnątrz.

oprac. Krzysztof Czartoryski, OT NID we Wrocławiu, 03-12-2015 r.