Związany z elitą intelektualną miasta. Wyraz architektoniczny obiektu był manifestem historycznych stylów polskich, które miały być przeciwwagą do obowiązującego w Suwałkach tzw. stylu rządowego w budownictwie użyteczności publicznej.

Historia

Początki Resursy Obywatelskiej w Suwałkach, czyli klubu obywatelskiego sięgają 1833 roku. W 1855 r. za zgodą gubernatora Benedykta Tykiela powstała lista kandydatów obejmująca 120 osób, w roku następnym opracowano statut, wybrano komitet, rozpoczęto działalność. Resursa stała się ważnym ośrodkiem życia narodowego, kulturalnego, miejscem spotkań i gorących patriotycznych dyskusji. Gromadziła polskie książki, prowadziła czytelnię, organizowała przedsięwzięcia charytatywne, bale i koncerty. Przerwaną w 1862 r. działalność wznowiła po 1905 roku. Kamień węgielny pod budowę siedziby położono 20.07.1912 r., budynek oddano do użytku jesienią 1913 roku. Resursa, podobnie jak wiele innych polskich organizacji przeniosła się do wzniesionego przez Towarzystwo Oszczędnościowo-Pożyczkowe budynku przy ul. Kościuszki 81. Była centrum życia kulturalnego, artystycznego i towarzyskiego polskich mieszkańców Suwałk. Była siedzibą redakcji „Tygodnika Suwalskiego”, drukarni St. Milewskiego, „Czytelni Naukowej”. W ramach Resursy działał chór „Lutnia”. W 1919 r. w jej podwojach gościł Marszałek Józef Piłsudski. Podczas okupacji niemieckiej w Resursie urządzono Dom Niemiecki. Po wojnie krótko mieścił się w niej internat Zawodowej Szkoły Mechanicznej. Od 1956 r. siedziba Muzeum Okręgowego (z ekspozycją stałą twórczości wybitnego malarza A. Wierusza-Kowalskiego). Gruntowny remont w 2012 roku.

Opis

Budynek Resursy usytuowany jest w zachodniej pierzei ul. Kościuszki. Jest jedynym obiektem cofniętym w stosunku do linii zabudowy ulicy. Eklektyzm (z wpływami modernizmu - asymetryczna kompozycja; renesansu - loggia, romanizmu - arkady; baroku - łamane dachy, attyka). W detalu duże podobieństwo do budynku Teatru Polskiego na Pohulance w Wilnie. Plan zróżnicowany - połączone łącznikiem dwa prostokąty rozczłonkowane ryzalitami. Skomplikowana, dynamicznie ukształtowana bryła dwu- i trójkondydnacyjna. Elewacja frontowa (wschodnia) w dolnej kondygnacji boniowana, z otworem bramnym i analogiczną arkadą ślepą od południa. Kondygnacje wydzielone gzymsem profilowanym, kostkowym. Wyniesiona część fasady zwieńczona trójosiowym szczytem z motywem spływów wolutowych ozdobionych kulistymi sterczynami. Otwory okienne zamknięte odcinkowo (parter, część piętra), półkoliście (piętro); w trzeciej kondygnacji otwory prostokątne. Dwie skrajne części fasady zwieńczone pełną, wolutową attyką. W części środkowej na wys. I i II piętra balkon wsparty na konsolach połączonych arkadą. Elewacja południowa gładka, zwieńczona profilowanym gzymsem. Część II kondygnacji opina balkon wsparty na wolutowych konsolach, z ażurową balustradą. Otwory okienne prostokątne i zamknięte półkoliście. Elewacja południowa gładka, bez podziałów, z prostokątnymi oknami.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Grażyna Rogala, OT NID w Białymstoku, 23.12.2014 r.

Bibliografia

• Suwałki miasto nad Czarną Hańczą, red. J. Kopciał, Suwałki 2005, s. 234-235, 844, il. s. 392.