Historia

Basztę Więzienną wzniesiono pod kon. XIII w. jako jedną z trzydziestu siedmiu baszt łupinowych należących do pierścienia murów obronnych. W 2. poł. XIV w. została przebudowana i nadbudowana. W XVII w. mieściło się w niej więzienie, a później magazyn prochu. W 1783 r. w murze miejskim przy baszcie wybito furtę nazywaną Bramą Pożarową. W 1821 r. przystosowano ją do ruchu kołowego i od tego czasu nosiła nazwą Nowej Bramy. Baszta Więzienna przeszła dwa kompleksowe remonty polegające na uzupełnieniu ubytków cegieł oraz spoinowaniu. Pierwszy z nich przeprowadzono w latach 1900-1910, drugi w 1990 r.

Opis

Baszta znajduje się w pn.-zach. części obwarowań miejskich, przy ul. Nowa Brama. Została założona na planie zbliżonym do kwadratu. Dolna część ma formę prostopadłościanu, górnej nadano kształt spłaszczonego walca, który zamknięto platformą widokową obejmującą murowany stożkowy hełm. Ściany parteru i piętra wymurowano z nieobrobionego kamienia, wyżej użyto cegły ceramicznej układanej na zaprawie wapiennej w wątku wendyjskim. Elewacje są nieotynkowane. W północnej umieszczono osiowo dwa wąskie otwory strzelnicze, z których górny wkomponowano w jedną z blend w układzie triforialnym.

Zabytek dostępny od zewnątrz.

Oprac. Anna Jackiewicz, OT NID w Zielonej Górze, 09.10.2014 r.