Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kaplica pw. Świętej Trójcy - Zabytek.pl

kaplica pw. Świętej Trójcy


kaplica 2. poł. XVIII w. Stróża-Kolonia

Adres
Stróża-Kolonia, Brzozowa 6

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. kraśnicki, gm. Kraśnik

Unikatowy późnobarokowy kościółek fundacji Zamoyskich o niezwykłej bryle wynikającej z połączenia trójkątnego rzutu (symboliczne nawiązanie do wezwania) i prostej (odtworzona) kalenicy - dzieło pochodzącego z Wiednia arch. Josefa Horscha, przedstawiciela późnobarokowego nurtu architektury na terenie Lubelszczyzny.

Historia

Kaplicę zbudowano w latach 1766-1767 wg projektu arch. Josefa Horscha sumptem rodziny Zamoyskich, ówczesnych właścicieli Kraśnika i pobliskiej wsi Stróża. Powstała jako filialny kościół parafii kraśnickiej. W związku z zezwoleniem przez władze kościelne na funkcjonowanie kościółka na prawach parafii w 1955 r. podjęto jego remont i częściowa przebudowę. W tym celu do fasady dobudowano niską przybudówkę dla pomieszczenia większej liczby wiernych, wówczas też zapewne zmieniono kształt dachu, wprowadzając w miejsce połaci trapezowych - trójkątne z opadająca kalenicą. Po wybudowaniu nieopodal nowego kościoła w latach 80. XX w. funkcjonuje jako kaplica przy cmentarzu grzebalnym. Po 1990 r. została rozebrana przybudówka, zaś w trakcie kompleksowego remontu w 2011 r. zrekonstruowano pierwotną formę dachu, kryjąc go dachówką.

Opis

Kaplica postawiona została między krawędzią wysokiej skarpy doliny rzeczki Wyżnicy (obecnie ze stawami) a d. drogą z Kraśnika do Janowa, odsuniętą dziś o kilkadziesiąt metrów na północ z dojazdem na wprost. Jest skierowana prezbiterium na południowy-zachód. Otoczona zielenią d. cmentarza, sąsiaduje z cmentarzem grzebalnym.Kaplica., murowana z cegły, tynkowana, sklepiona sklepieniami żaglastymi i kolebką z lunetami wzniesiona na rzucie trójkąta równobocznego z niewielką, kwadratową kruchtą na osi fasady. Wnętrze czterodzielne z wydzieloną ścianką w rogu zach. małą trójkątną zakrystią, krótkim trapezowym przęsłem prezbiterium, zaznaczonym wysoką arkadą tęczową, krótka i szeroka nawa, zamknięta półowalem ściany arkadowej empory chóru muzycznego. Dwukondygnacyjna, trójprzęsłowa partia chóru z kruchtą na dole zajmuje najszerszą część trójkąta. W pd. rogu skrajnego przęsła mieści się okrągła klatka schodowa na chór. Dwie spiętrzone arkady środkowego przęsła o łukach koszowych, szeroko otwarte na nawę, po bokach w zagiętych odcinkach ścian pary mniejszych arkad o pełnym łuku. Elewacja fasady poprzedzona małą kruchtą z pilastrami, ujmującymi zaokrąglone narożniki, zakończoną frontonem. Dwuspadowy daszek, kryty dachówka Fasada i pozostałe elewacje obiega płasko gierowany cokół ze stojącymi na nim pilastrami w wielkim porządku toskańskim, ujmującymi zaokrąglone narożniki korpusu. W trójosiowej fasadzie okno na osi i para płaskich konchowych nisz na osiach bocznych. Szczyt w formie płaskiej pilastrowej ediculi z trójkątnym frontonem, ujętej falistymi spływami z wolutami u dołu, stojącej na murku attyki z dekoracją płycinową i ślepą balustradą w partii interkolumniów o motywie łańcucha ze stojącymi ogniwami. Elewacje boczne czteroosiowe z artykulacją pilastrową, z parami pilastrów przy ścianie fasadowej. W ciasnych interkolumniach spiętrzone smukłe otwory okienne z blendami na górze we wspólnych obramieniach z uszakami. Dach kryty dachówką, dwuspadowy o wyginających się połaciach.

Kościół dostępny z zewnątrz

Oprac. Roman Zwierzchowski, OT NID w Lublinie, 14.11.2014 r.

Rodzaj: kaplica

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.21795, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.342162