Historia

Obecny kościół pw. św. Anny, zbudowany został na przełomie XV i XVI w. W 1245 r. wieś Ochędzyn stanowiła uposażenie klasztoru Sióstr Cystersek w Łubnicach. W 1250 r, Przemysław I wydał przywilej lokacyjny wsi oparty na prawie niemieckim. Według dokumentów źródłowych kaplica w Ochędzynie istniała już 1492 r. i należała do parafii Sokolniki. Świątynia była jednym z najwcześniejszych pomników odnowienia kultu św. Anny w Polsce. Oficjalne wezwanie świętej Anny oraz opis kościoła znajdują się w protokole z wizytacji biskupiej w 1720 r.: filia parafii w Sokolnikach; kościół pw. św. Anny, drewniany z zakrystią, kryty gontem, ściany i strop malowane, podłogi z desek. W tym czasie kościół wyposażony był w 3 ołtarze: św. Anny, św. Józefa i św. Mikołaja. Zasadnicza bryła kościoła, ukształtowana na przełomie XV i XVI w., była wielokrotnie remontowana w XVIII w. Prawdopodobnie podczas prowadzonego w latach 1780-97 remontu wzniesiono chór muzyczny. Parafia w Ochędzynie erygowana została w dniu 12.VI.1922 r., przez biskupa włocławskiego Stanisława Zdzitowieckiego. W 1925 r. powiększono korpus główny kościoła i dobudowano kruchtę południową. W 1945 r. pomalowano wnętrze kościoła oraz uzupełniono gonty.

Opis

Kościół położony jest w centralnej części wsi, pośrodku placu wygrodzonego murowanym parkanem z drewnianymi przęsłami, otoczonego pierścieniem drzew. W zach. granicy ogrodzenia usytuowana jest brama-dzwonnica. Kościół orientowany, drewniany, zaliczany do grupy XVI-wiecznych kościołów wieluńskich, odmiany wielkopolskiej. Późnogotycka świątynia złożona jest z nawy na planie wydłużonego prostokąta (powiększonej od zach. w 1925 r.), węższego prezbiterium zbliżonego do kwadratu, zamkniętego trójbocznie (lekko odchylonego na pn. od osi kościoła), prostokątnej zakrystii przylegającej do prezbiterium od północy oraz dwóch późniejszych krucht (z ok. 1925 r.): południowej - na rzucie kwadratu i zachodniej - prostokątnej. Zwartą bryłę kościoła tworzą dwa prostopadłościany nakryte wspólnym, jednokalenicowym dachem dwuspadowym, przechodzącym w trójpołaciowy nad wielobocznym zamknięciem prezbiterium, z szerokim okapem. Od zach. dach korpusu ogranicza trójkątny szczyt cofnięty w stosunku do lica ściany, z masywnym daszkiem okapowym u podstawy. W kalenicy wznosi się XVII-wieczna wieżyczka sygnaturki. Zakrystię wieńczy jednospadowy dach będący przedłużeniem północnej połaci dachu prezbiterium. Ściany późnogotyckiej świątyni (prezbiterium i wschodniej części nawy) zwężają się ku górze, wykonane w konstrukcji zrębowej, z bierwionami połączonymi w węgłach na rybi ogon. Późniejsza, zach. część korpusu nawowego, wykonana została w konstrukcji szkieletowej. Na połączeniu obu członów nawy konstrukcję ścian wzmocniono lisicami. Kościół posadowiony jest na ceglanej podmurówce, obustronnie szalowany, kryty gontem, ze stropami drewnianymi, belkowymi, płaskimi. Elewacje oszalowane pionowo deskami z listwowaniem, rozczłonkowane są lisicami i niewielkimi prostokątnymi otworami okiennymi (pierwotnie istniejącymi tylko od południa). Na osi fasady znajduje się późniejsza kruchta z wejściem głównym. Wnętrze jednonawowe, z węższym prezbiterium, nakryte stropem płaskim na jednym poziomie w całym kościele. Pomiędzy prezbiterium i nawą prostokątny otwór tęczowy z belką obustronnie fazowaną. Przy zachodniej ścianie nawy chór muzyczny, którego XVIII-wieczna, barokowa forma uległa znacznemu przekształceniu. Zachowały się jedynie dekoracyjnie opracowane słupy z trzonami o sfazowanych krawędziach, wybrzuszone środkiem, zwieńczone prostopadłościennym nasadnikiem z ząbkowaniem. Pierwotnie ściany świątyni były otynkowane i pokryte dekoracją malarską z motywami roślinnymi. Na stropie znajdowało się przedstawienie Serca Chrystusa. Obecnie wnętrze kościoła wtórnie oszalowano deskami w układzie poziomym. Na uwagę zasługują późnogotyckie rzeźby św. Anny Samotrzeć, św. Barbary i św. Kataryny wkomponowane w manierystyczny XVIII-wieczny ołtarz główny.

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu z administratorem parafii.

Oprac. Elżbieta Cieślak, 15.12.2014 r.