Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Katarzyny - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Katarzyny


kościół koniec XVI w. Sromowce Niżne

Adres
Sromowce Niżne

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. nowotarski, gm. Czorsztyn

Kościół, którego sylweta była przez lata dominantą kulturową w krajobrazie Pienin.

Dziś przedpole zapełniła chaotycznie rozrzucona zabudowa, a dominanta architektoniczną stał się nowy kościół z iglicową wieżą i zapadniętą kalenicą blaszanego dachu.

Historia

Prawo niemieckie wieś uzyskała przed 1323; dokumenty wzmiankują parafię w latach 1354-1355, jednak około 1561 została zniesiona. Przywrócono ją dopiero w 1925. Pierwotny kościół nie zachował się, choć przetrwały gotyckie dzieła sztuki. Obecny, bardzo skromny kościółek, istniał przed 1596 (tradycja wymienia też datę 1513). Kościół początkowo był salowy, wieża została przystawiona w XVII w. Nowsze przebudowy miały miejsce w 1910 , a całość przedłużono ku wschodowi w 1924; dodano też drugą zakrystię. Kolejne ważniejsze prace miały miejsce w latach 1955-1956, a ostatnie w 1968, kiedy próbowano poszerzyć wnętrze przebijając ściany przybudówek. W 1982 obiekt wyłączono z kultu; od 2010 mieści się w nim galeria sztuki.

Opis

Kościółek jest orientowany, otoczony drzewami, obwiedziony ogrodzeniem. Wzniesiono go w konstrukcji zrębowej z drewna iglastego, o ścianach szalowanych deskami. Dachy kryte są gontem. Rzut obejmuje wydłużone prezbiterium zamknięte trójbocznie (przedłużone ku wschodowi) oraz równej szerokości nawę, której wnętrze poszerzono o znaczną część przestrzeni podwieżowej. Od północy przylegają do korpusu dwie duże przybudówki zakrystyjne i kolejna wąska przybudówka przy nawie i wieży. Wnętrza nakrywają stropy płaskie, ściany wyszalowano deskami. Wieża konstrukcji słupowej, wzniesiona na rzucie kwadratu, o ścianach zwężających się ku górze, z pięterkiem dzwonowym zaakcentowanym w szalunku deskowym. Niski hełm iglicowy pobity jest gontem; wieńczy go krzyż. W ołtarzu głównym umieszczony był gotycki tryptyk; skrzydła innego ołtarza z obrazami tablicowymi znalazły się w nowym kościele. Ambona, jakoby pochodząca z Haligowiec na Spiszu, barokowa z w. XVII, posiadała korpus wieloboczny podzielony kolumienkami, między którymi w niszach umieszczono rzeźby ewangelistów. Chrzcielnica - podobno też pochodząca z Haligowiec - drewniana, sześcioboczna, w tradycji gotyckiej, nakryta ostrosłupową pokrywą, została przeniesiona do nowego kościoła. Urządzenie wnętrza uzupełniały ławy i konfesjonał. Tryptyk w szafie środkowej mieści kopię gotyckiej rzeźby Matki Boskiej z Dzieciątkiem, wykonanej według oryginału przeniesionego do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.

Obiekt w ramach Szlaku Architektury Drewnianej.

Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20-03-2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.209486, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.384950