wieża ciśnień - Zabytek.pl
Adres
Śrem, Adama Mickiewicza 46A
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. śremski, gm. Śrem - miasto
Stanowi doskonały przykład dziewiętnastowiecznej wizji techniki, w której funkcje estetyczne dominują nad technicznymi. Architekt nawiązał do wzorców ikonograficznych średniowiecznego budownictwa obronnego, realizując monumentalne dzieło, swobodnie przetwarzające jego historyczne formy, bliskie „romanizmowi”. Wieża śremska jest sztandarowym przykładem historyzmu w architekturze wodociągowej pocz. XX w. oraz wyraźną dominantę krajobrazową
Historia
Panujące w XIX w. w Śremie problemy z wodą pitną doprowadziły do podjęcia decyzji o budowie centralnego kompleksu wodociągowego. Opracowanie projektu i realizację powierzono firmie inż. cyw. Xawera Geislera, która zrealizowała budowę centralnego wodociągu dla Swarzędza. Wiosną 1908 r. rozpoczęto budowę zakładu wodociągowego, w skład którego weszły: studnie głębinowe na ul. Farnej, stacja uzdatniania wody i przepompownia na ul. Franciszkańskiej oraz wodociągowa wieża ciśnień na ul. Mickiewicza. System wodociągów w ciągu XX wieku sukcesywnie rozbudowywano, jednakże wieża ciśnień pozostała niezmieniona. Po wyłączeniu z eksploatacji wieża niszczała. Od 2009 r. rozpoczęto prace zabezpieczające, konserwatorskie i adaptacyjne. Koncepcja adaptacji wieży przewiduje utworzenie 9 poziomów, pełniących różne funkcje kulturalne, rozrywkowe i edukacyjne (m.in. Galerię "Wieża", cafe club "pod Wieżą”, klub muzyczny, kafejkę internetową, pracownię plastyczną, klub teatr, kabaret i taras widokowy).
Opis
Wodociągowa wieża ciśnień w Śremie usytuowana jest w lewobrzeżnej części Śremu, na ul. Mickiewicza, w jednym z najwyższych punktów miasta, w odległości ok. 2 km od stacji uzdatniania wody i przepompowni na ul. Franciszkańskiej, i ok. 300 m od nowej przepompowni przy ul. Zamenhofa.
Wysoka na 43,7 m wieża wzniesiona została z cegły na planie kwadratu. Cztery kondygnacje trzonu wieży wieńczy wydatny gzyms machikułowy. Nad nim znajduje się ostatnia, szersza od trzonu kondygnacja wieńcząca. Głowica wyróżnia się płaskimi, schodkowymi szczytami nałożonymi na elewacje oraz ośmiokątnymi wieżyczkami nadwieszonymi poza jej obrys i zwieńczonymi 8-połaciowymi dachami. Całość nakryta została wysokim dachem namiotowym o ceramicznym pokryciu, zwieńczonym pośrodku ośmioboczną rotundą o spiczastym hełmie. Podstawa trzonu wieży licowana kamieniem a symetryczne, osiowe elewacje pokryte są cegłą klinkierową. Różnorodne kształty okien dekorują poszczególne kondygnacje trzonu wieży. W elewacji pn. znajduje się ozdobny neoromański portal prowadzący do wnętrza wieży.
Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz
Oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 14.11.2014 r.
Rodzaj: architektura przemysłowa
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BL.43004, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BL.12218