Historia

Schonerwalt, ob. Sonina wymieniona była już w dokumencie z 1384 r. jako jedna z wsi należących do Ottona z Pilicy. Nie ma zgody wśród badaczy odnośnie powstania parafii w Soninie. Najprawdopodobniej, planowana parafia nigdy nie powstała i zapewne od początku powstania wsi Sonina jej rzymskokatolicka ludność należała do parafii w sąsiednim Łańcucie. W 2 poł. XVI w., w czasie kiedy kościół w Łańcucie przejęty został przez protestantów, świątynia sonińska pełniła funkcję kościoła parafialnego dla parafii łańcuckiej. W 1624 r. mieszkańcy schronili się w kościele i otaczających go obwarowaniach broniąc się skutecznie przed najazdem tatarskim. Obecny kościół w Soninie datowany jest na 2 poł. XVII w. i był wielokrotnie remontowany (m.in. 1664, 1741, 1854). W l. 1892-93 zmieniono sklepienia na pozorne kolebkowe, co wiązało się z częściową zmianą konstrukcji więźby dachowej. Powiększono także chór muzyczny, otwory okienne, do pn. dobudowano zakrystię (wcześniej nie było) i kaplicę „Ogrójec”, ściany oszalowano deskami. Kolejne prace przeprowadzono w l. 1922-23, i polegały one na: wymianie gontowego pokrycia, wzmocnieniu fundamentów, na których postawiono nową wieżę (lub podwyższono istniejącą) oraz obiciu jej blachą. W 1932 r. blachą pokryto dach zakrystii. W 1950 r. wymieniono fundament kościoła na murowany oraz wymieniono część podwalin. W 1952 r. gont na pokryciu zamieniono na blachę. W 1959 r. wykonano obecne malowidła ścienne. Po 1958 r. kaplicę „ogrójec” obudowano dwoma bocznymi składzikami. Kolejne prace w l. 1966-67 - remont konstrukcji wieży oraz pokrycie jej szczytu nową blachą, we wnętrzu likwidacja ściany pomiędzy kościołem, a dzwonnicą. W 1968 r. została ustanowiona samodzielna parafia w Soninie. Po poświęceniu nowego kościoła w 1991 r. świątynia drewniana stała się kościołem filialnym. W 2003 r. przeprowadzono niwelację otoczenia świątyni.

Opis

Świątynia położona jest w centralnej części Soniny, w zakolu rzeki Sawy, na jej wschodnim brzegu. Na owalnym wzniesieniu.

Kościół orientowany, o zbliżonym do kwadratu korpusie nawowym (trzy nawy), poprzedzonym węższym także zbliżonym do kwadratu przedsionkiem/przyziemiem wieży. Na przedłużeniu nawy głównej znajduje się prezbiterium zakończone trójbocznie. Od pn. do korpusu nawowego dobudowane kaplica i dwa boczne składziki; razem o szerokości korpusu (pomieszczenia te nie są skomunikowane z wnętrzem świątyni). Kościół został przekryty dwuspadowym dachem o kalenicy wspólnej dla korpusu i prezbiterium. W jego bryle wyróżnia się frontowa wieża o szerokiej podstawie, zwężająca się ku górze i zakończona pozorną izbicą przekrytą dachem namiotowy zwieńczonym wieżyczką. W kalenicy dachu świątyni umieszczono latarniową sygnaturkę. Od pn. do prezbiterium przylega zakrystia przekryta dachem namiotowym. Budowla powstała z drewna. Ściany świątyni zostały postawione w konstrukcji zrębowej, natomiast wieża w konstrukcji słupowo-ramowej. Korpus i prezbiterium wzmocniono lisicami oraz oszalowano poziomo. Podstawę wieży oszalowano pionowo z listwowaniem, a trzon wieży do poziomu pseudoizbicy (także oszalowana pionowo) zabezpieczono blachą. Dekoracją elewacji jest stolarka okienna o szprosowych podziałach oraz gzymsy wieńczące przyziemię wieży i pseudoizbicę. Dodatkowo pod gzymsem psudoizbicy założono drugi rząd krótkiego szalowania zakończonego uproszczonym lambrekinem. Stropy świątyni są drewniane. Nad nawą główną i prezbiterium w formie pseudokolebki, w przedsionku zwierciadlane. Wnętrze kościoła poprzedzone dużych rozmiarów przedsionkiem otwartym na korpus nawowy szerokim i niskim otworem. Nawy wydzielone parami filarów, a nawa główna płynnie przechodzi w prezbiterium zaznaczone belką tęczową z Grupą Pasji. Na wyposażenie składają się m.in. trzy ołtarze utrzymane w barokowej stylistyce.

Obiekt dostępny dla zwiedzających przez cały rok, możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Bartosz Podubny, OT NID w Rzeszowie, 04-11-2014 r.