Zmodernizowany w poł. XIX w. zyskał kostium neogotycki.

Historia

W 1357 i 1420 r. wzmiankowano istnienie w Smolcu obronnej siedziby, będącej zapewne wieżą mieszkalną z towarzyszącą jej zabudową i umocnieniami. Przebudowana w 1523 r. dla rodziny wrocławskich patrycjuszy Saurma – Ultschmanów, została włączona w obręb wschodniego budynku mieszkalnego, który wraz z usytuowanym prostopadle budynkiem południowym tworzył dwuskrzydłowy dwór nawodny o charakterze obronnym. W XVIII w. wzniesiono budynek zachodni i ścianę parawanową zamykająca założenie od północy. Do poł. XIX w. dwór był budowlą trójskrzydłową, o rozczłonkowanej bryle, złożonej z budynków zróżnicowanych stylowo, skupionych wokół małego dziedzińca. Najstarszy budynek w skrzydle wschodnim z gotyckim, schodkowym szczytem związany był z gotycką w zrębie wieżą bramną poprzedzoną mostem na fosie. Budynek w skrzydle południowym ozdabiał szczyt  renesansowy.

W l. 1850-55 dwór zmodernizowano w stylu neogotyckim dla ówczesnych właścicieli rodziny von Wallenberg-Pachaly. Ujednolicono wówczas i podwyższono bryłę budowli o pół kondygnacji, zniesiono dwuspadowe dachy i ozdobne szczyty, a całość spięto wydatnymi pseudomachikułami i nakryto spłaszczonym dachem. Podobnymi pseudomachikułami zwieńczono też wieżę, pozbawiając ją wcześniejszego czterospadowego hełmu. Ujednolicono kształt i obramienia okien oraz dobudowano klatkę schodową i dodatkowe pomieszczenia do ściany parawanowej, która zamykała dziedziniec od północy.

Ok. poł. XIX w. na pn.-zach. od dworu założono niewielki park, którego drzewostan wzbogacono w l. 80. XIX wieku. Dwór zniszczony w 1945 r., nie został odbudowany.

Opis

Ruina dworu posadowiona na późnośredniowiecznym grodzisku i otoczona fosą, usytuowana jest na pn.-wsch. krańcu wsi. Dwór był podpiwniczoną, dwukondygnacyjną, trójskrzydłową budowlą, z wewnętrznym dziedzińcem i czworoboczną wieżą bramną w skrzydle wsch. Obecnie zachowane są fragmenty jego murów magistralnych oraz mury obwodowe wieży.

Zabytek dostępny.

Oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 27.01.2016 r.