Silnie zniszczony w 1945 roku. Odbudowany ze zniszczeń wojennych w latach 1955-1964.

Historia

Kościół w Smogorzowie Wielkim istniał już w średniowieczu. Po raz pierwszy w źródłach historycznych wzmiankowany był w 1295 roku. Od roku 1289 do czasu sekularyzacji w 1810 r. wieś pozostawała własnością opactwa lubiąskiego. Na terenie Smogorzowa istniała prepozytura cysterska. Zgodnie z przekazami źródłowymi w wieku XVII w kościół w Smogorzowie był budowlą drewnianą. Obecny barokowy wzniesiony został w latach 1700-1702, za czasów panowania opata Ludwiga Baucha.

W roku 1945 w czasie działań wojennych kościół uległ poważnym zniszczeniom. Spłonął dach nad korpusem i zakrystią oraz cześć sklepienia, a także oraz hełm wieży i drewniana konstrukcja wewnątrz wieży. Od tego czasu kościół pozostawał nieużytkowany. Pozostająca w ruinie świątynia przeznaczona była do rozbiórki. Jednak w roku 1955 podjęto decyzję o jej odbudowie. W roku 1955 biskup wrocławski mianował proboszcza tutejszej parafii. Stanowisko objął ks. Józef Bełech. Dzięki jego staraniom i pod jego kierunkiem kościół został odbudowany. Odbudowa kościoła trwała do 1964 roku.

Opis

Kościół usytuowany jest w płd-wsch. części miejscowości. Orientowany. Zbudowany na niewielkim wyniesieniu. Otoczony cmentarzem, obecnie nieczynnym, obsadzonym lipami.

Barokowy kościół jest budowlą murowaną, wzniesioną na planie prostokąta, jednonawową, o salowym wnętrzu, z czworoboczną wieżą, od zachodu na osi. Do południowej elewacji korpusu dostawiona została zakrystia, do elewacji północnej kruchta. Przy północnej elewacji wieży zbudowano wieżyczkę klatki schodowej, założoną na odcinku koła.

Czteroprzęsłowe wnętrze korpusu, w układzie ścienno-filarowym, przykryte jest sklepieniem kolebkowym z lunetami. Zakrystię i kruchy przykryto sklepieniem krzyżowym.

Nad korpusem kościoła założony został wysoki dwuspadowym dach, z niewielką sygnaturką. Sześciokondygnacyjna wieża wzniesiona na planie prostokąta, w ostatniej kondygnacji, znacznie węższa, ośmioboczna, przykryta jest barokowym hełmem z latarnią. Na ostatniej kondygnacji wieży założony został rodzaj widokowego tarasu, zabezpieczonego metalową ozdobną krata mocowaną w narożnych murowanych słupkach, zwieńczonych kulami.

Elewacje korpusu i krucht rozczłonkowane zostały parami szerokich, zaznaczonych w tynku lizen. Zachowane są dwa barokowe piaskowcowe portale, prowadzące do kruchty południowej oraz do kruchty w przyziemiu wieży, zwieńczone trójkątnymi, przerwanymi naczółkami, z datą 1702 oraz inicjałami „LAL”, odnoszącymi się do opata klasztoru w Lubiążu Ludwiga Baucha. Podobny portal zachowany jest we wnętrzu, prowadzący do zakrystii. Zachowane jest barokowe wyposażenie kościoła.

Obiekt dostępny, otwarty w czasie nabożeństw.

Oprac. Maria Czyszczoń, OT NID we Wrocławiu, 31.10.2017 r.