Dodatkowo karczma odznacza się wysokimi walorami estetycznymi jako cenny, nieprzekształcony ,,zajazd staropolski’’ z tak zwanym ,,stanem’’, z do dziś zachowanym autentyzmem zarówno w formie jak i funkcji. Budynek stanowi również istotny fragment pierzei ulicznej stanowiącej część wpisanego do rejestru układu urbanistycznego miasta.

Historia

Sławków należy do jednych z najstarszych osiedli polskich, pierwsze informacje źródłowe o osadzie pochodzą już z 1220 r. i dotyczą uposażenia biskupów krakowskich w dochody czerpane przez tutejsze karczmy. Po raz pierwszy Sławków jako miasto został wymieniony w 1286 r. który umownie przyjmuje się za datę uzyskania przez niego praw miejskich. Zgodnie z datą wyrytą na belce stropowej w obrębie głównej izby, karczma zwana potocznie ,,Austerią’’ (staropolska nazwa karczmy zajezdnej ze stanem o wysokim standardzie) powstała w 1701 r. Należała do najważniejszych obiektów nadzorowanych przez burmistrza i rajców była wynajmowana w formie dzierżawy na podstawie przetargu. Przeprowadzone w ostatniej dekadzie badania archeologiczne wykazały fragmenty XIII w. murów pod fundamentami mimo to trudno jednoznacznie określić funkcje pierwotnego obiektu. Karczma w Sławkowie dzierżawiona była do wybuchu II wojny światowej przez miasto, w czasie okupacji funkcjonował w niej ,,Dom Niemiecki’’. W 1958 r. obiekt przeszedł gruntowny remont, w latach 1969-1984 wewnątrz mieściła się siedziba Muzeum Regionalnego w Sławkowie. W latach 70. ze względu na zły stan techniczny wozownia przeszła szereg prac w tym częściową rekonstrukcje. Od 2003 r. w karczmie mieści się restauracja.

Opis

Karczma położona jest w centrum miasta w obrębie narożnika południowo-wschodniego rynku, frontem do ulicy pod numerem 2. Wykonany w konstrukcji drewnianej obiekt stanowi klasyczny przykład ,,zajazdu staropolskiego’’. Jest to parterowy budynek wzniesiony na rzucie litery ,,T’’ składający się z dwóch zasadniczych części: budynku frontowego oraz ,,stanu’’(części mieszczącej stajnię oraz wozownie). Szerokofrontowy budynek frontowy wykonany jest w konstrukcji zrębowej i wzniesiony na planie prostokąta poprzedzony dodatkowo podcieniem wspartym na sześciu profilowanych i otynkowanych kolumnach. Obiekt posiada zwartą bryłę nakrytą dachem polskim, łamanym z wysuniętym od frontu okapem. Główne wejście zlokalizowane jest centralnie w obrębie pięcioosiowej elewacji frontowej w formie dwuskrzydłowych wrót ujętych w ozdobne obramienie o prostej dekoracji ciesielskiej. Podział wewnętrzny oparto o zlokalizowaną centralnie szeroką sień przejazdową na osi, po jej lewej stronie znajduje się główna izba karczmy a po prawej izby gościnne. Poszczególne pomieszczenia o prostych, drewnianych belkach stropowych za wyjątkiem sklepionej kolebkowo piwnicy konstrukcji murowanej. Drugą część stanowi umieszczony poprzecznie do części frontowej, wzniesiony na rzucie wydłużonego prostokąta ,,stan’’ konstrukcji mieszanej zrębowo-sumikowo-łątkowej. Obiekt przeznaczony pierwotnie dla pojazdów oraz koni podzielony jest dwoma rzędami słupów z zastrzałami. Główne wejście zlokalizowane jest centralnie w elewacji wschodniej w formie bramy wjazdowej zaakcentowanej ciesielskim obramieniem, wnętrze o prostym belkowanym sklepieniu.

Zabytek ogólnie dostępny, wewnątrz mieści się restauracja.

Oprac. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 28.10.2014 r.