Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych


kościół 1470 r. Sieroty

Adres
Sieroty, Kościelna

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. gliwicki, gm. Wielowieś

Kościół pw.Wszystkich Świętych posiada wysokie wartości artystyczne, historyczne oraz naukowe w skali regionu, stanowi jeden z niewielu przykładów architektury sakralnej wykonanej w mieszanej konstrukcji drewniano-murowanej.

Cenny element wystroju stanowią gotyckie polichromie z 2. połowy XV wieku zlokalizowane w obrębie prezbiterium.

Historia

Pierwsze wzmianki odnośnie świątyni w Sierotach pochodzą kolejno z 1299 i 1447 roku. Zgodnie z przekazami źródłowymi w XVI wieku kościół znajdował się w rękach protestantów do społeczności katolickiej powrócił dopiero w 1629 roku. Sam obiekt budowany był w kilku etapach, jako pierwsze powstało murowane prezbiterium w 1427 roku, 30 lat później na przestrzeni 1456-1457 roku wybudowano nawę, najmłodszy element stanowi wzniesiona w 1775 roku wieża, wcześniejsza nie była związana bezpośrednio z bryłą kościoła, znajdowała się w sąsiedztwie obiektu. Czas powstania poszczególnych elementów ustalono na podstawie przeprowadzonych w ostatnich latach badań dendrochronologicznych, z których wynika również iż tragiczny w skutkach pożar z 1700 roku ominął świątynię. Obiekt wielokrotnie odnawiano, pierwszy remont kościoła miał miejsce już w XVII wieku, kolejne prace przeprowadzano w latach 1895, 1904 i 1959. W połowie lat 30. odsłonięto dla zwiedzających gotyckie polichromie zdobiące ściany prezbiterium, malowidła konserwowano w 1961 oraz 2007 roku.

Opis

Kościół pw. Wszystkich Świętych położony jest na niewielkim wzniesieniu przy ulicy Kościelnej, w centralnej części wsi Sieroty. Całość założenia ogrodzona jest kamiennym ogrodzeniem z jednospadowym daszkiem. Obiekt powstał w konstrukcji mieszanej drewniano-murowanej, posiada wpływy w stylu gotyckim i barokowym. Kościół jest jednonawowy, orientowany, składa się z murowanego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium z dostawioną wzdłuż jego północnej ściany zakrystią z przedsionkiem wzniesioną na planie wydłużonego prostokąta, szerszej postawionej na podmurówce nawy wykonanej w konstrukcji zrębowej w górnej części oszalowanej przy użyciu gontu, otoczonej w dolnej części przez przydaszki oraz dobudowanej od strony zachodniej trzykondygnacyjnej wieży wykonanej w konstrukcji słupowej. Dodatkowo od zewnątrz prezbiterium i zakrystia opięte są szkarpami.  Zasadnicza część bryły nakryta jest dachem dwuspadowym, przechodzącym nad prezbiterium w wielopołaciowy, dodatkowo  nad nawą znajduje się ośmioboczna latarnia z cebulastym hełmem, do której nawiązuje formą zwieńczenie wieży.  Wewnątrz na uwagę zasługuje wsparty na dwóch toskańskich kolumnach chór muzyczny o faliście wygiętej balustradzie, prezbiterium i empora z prostym sufitem, w nawie sklepienie pozorne w formie zbliżone do koszykowego, w zakrystii sklepienie kolebkowe. Najcenniejszy element wystroju stanowi gotycka polichromia z 1470 roku zachowana do dziś w formie malowideł linearnych zdobiących ściany prezbiterium oraz boczne filary. Wnętrze w stylu barokowym z elementami gotyku oraz renesansu, wśród wyposażenia wyróżnia się dwukondygnacyjny, późnorenesansowy ołtarz główny z 1622 roku, należy również zwrócić uwagę na XIX wieczne neobarokowe ołtarze boczne oraz barokową ambonę z 1. połowy XVIII w.

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

Oprac. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 12.09.2014 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.95147, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_BK.316214