Obiekt został wzniesiony jako istotny element Punktu Oporu Wzgórze 310 Bobrowniki. Zespół umocnień wchodzących w skład punktu oporu był najsilniejszym elementem obrony pn. części Obszaru Warownego Śląsk. Obecnie zachowany schron stanowi przykład osiągnięć tzw. polskiej szkoły fortyfikacji.

Historia obiektu

Obiekty wchodzące w skład Punktu Oporu Wzgórze 310 Bobrowniki zostały wzniesione w pierwszym etapie budowy umocnień Obszaru Warownego Śląsk, przypadającym na lata 1933-1935. W tym czasie wybudowano także schrony wchodzące w skład Punktu Oporu Wzgórze 304,7 Dąbrówka Wielka i Punktu Oporu Szyb Artura. Charakter tych umocnień został określony już w opracowaniu z końca lat 20. XX w. autorstwa gen. Berbeckiego i gen. Zająca. Poszczególne grupy umocnień charakteryzowały się dużym zagęszczeniem uzbrojenia oraz jednocześnie niewielką i oszczędną w formie kubaturą. Pierwotna koncepcja Punktu Oporu Wzgórze 310 Bobrowniki przewidywała budowę sześciu schronów bojowych. Ostatecznie, w 1939 r. punkt oporu składał się z 17 obiektów – dwóch tradytorów artyleryjskich, siedmiu schronów bojowych, dwóch schronów pozorno-bojowych, jednego schronu obserwacyjnego, dwóch obiektów pozornych, dwóch schronów biernych i budynku koszar. Ponadto na zapolu pozycji znajdowała się komora kabli telefonicznych. Budowa umocnień trwała do 1936 r. W 1939 r. schrony nie brały udziału w walkach. Wyjątkiem był ostrzał terenów kopalni w Radzionkowie, prowadzony z tradytora pn. oraz ostrzał w kierunku Bytomia z tradytora pd. Obecnie większość umocnień wchodzących w skład Punktu Oporu Wzgórze 310 Bobrowniki zachowała się.

Opis

Schron bojowy został wzniesiony w pd.-zach. części Punktu Oporu Wzgórze 310 Bobrowniki. Wraz z pobliskimi schronami obiekt zabezpieczał punkt oporu od zach. Funkcją schronu była także obrona przed atakiem od strony miejscowości Szarlej. Dodatkowe zabezpieczenie stanowiły zlokalizowane w pobliżu bagna i rozlewiska Brynicy. Obecnie schron znajduje się na terenie niezagospodarowanym, w pobliżu zabudowy mieszkalnej. Obiekt został adaptowany na izbę muzealną.

Schron został wybudowany jako obiekt dwukondygnacyjny, na symetrycznym rzucie, z zaokrąglonymi narożnikami ścian i stropu. Ściany od strony pd., wsch. i zach. są częściowo obsypane ziemią. Strop wraz ze ścianą pn. jest odsłonięty. Odsłonięte partie ścian są pokryte wtórnym farbomaskowaniem. W części pd. znajduje się półkopuła pancerna, na rzucie pierścienia, częściowo zagłębiona w stropie. W ścianie pn. znajduje się wejście główne zabezpieczone odtworzonymi drzwiami pancernymi. Otwór wejściowy został umieszczony symetrycznie w środkowej części ściany. W ścianach wsch. i zach. znajdują się strzelnice ckm. Strzelnica w ścianie wsch. jest chroniona tarczą pancerną. Strzelnica po stronie zach. jest chroniona płytą pancerną mocowaną w licu ściany. Wewnątrz na dolnej kondygnacji znajduje się izba pełniąca dawniej funkcje magazynowe, techniczne oraz pomieszczenia załogi. Na kondygnacji górnej mieści się dawna izba bojowa oraz dojście do szybu kopuły. Wewnątrz przewidziano miejsce dla patrolu saperskiego. Schron był wyposażony w wentylator ręczny, instalację służącą do odprowadzania gazów prochowych, urządzenia łączności oraz piecyk węglowy. Uzbrojenie stanowiły 3 ciężkie karabiny maszynowe (ckm), w tym jeden umieszczony w kopule pancernej, prawdopodobnie jeden ręczny karabin maszynowy (rkm) i indywidualne uzbrojenie załogi.

Dostępność obiektu dla zwiedzających. Obiekt dostępny z zewnątrz. Wnętrze udostępniane po uzgodnieniu ze stowarzyszeniem Pro Fortalicium, kołem terenowym „Dobieszowice”.

Autor noty: Ewa Waryś, OT NID w Katowicach, 18-07-2023 r.