Schron jest jednym z ostatnich, zachowanych elementów punktu oporu Radoszowy. Równocześnie Stanowi przykład osiągnięć tzw. polskiej szkoły fortyfikacji. 

Historia

Budowa fortyfikacji w rejonie osady wiejskiej Radoszowy związana jest z historią tworzenia systemu umocnień Obszaru Warownego Śląsk w latach 30. XX w. Punkt oporu Radoszowy miał być ostatnim, najbardziej wysuniętym na pd. elementem linii obrony, zabezpieczającym przemysłowe tereny Śląska. Budowę fortyfikacji w tym rejonie rozpoczęto w 1937 r. wznosząc pięć schronów bojowych oraz przystępując do prac nad zespołem koszar. W kolejnym etapie, w 1938 r. wybudowano schrony pozorno-bojowe oraz magazyny. W tym czasie powstał bierny schron magazynowy, będący jednym z dwóch obiektów przeznaczonych do gromadzenia i przechowywania materiałów wybuchowych, narzędzi i części saperskich. W 1939 r. podjęto decyzję o rozbudowie linii umocnień w stronę pd., w kierunku miejscowości Wyry. Bierny schron magazynowy, podobnie jak inne obiekty wchodzące w skład grupy, nie został wykorzystany w trakcie walk. Jedynym incydentem, który miał miejsce w tym rejonie była mobilizacja alarmowa w dniu 24 sierpnia. W nocy z 1 na 2 września 1939 r. umocnienia Obszaru Warownego Śląsk zostały opuszczone. W 2 poł. XX w. teren punktu oporu Radoszowy został znacząco przekształcony. W 1968 r. w części pd.-wsch. wybudowano Kopalnię Węgla Kamiennego „Śląsk”. W 2005 r. zrealizowano budowę odcinka autostrady, oddzielając zespół koszar oraz drugi schron magazynowy od zasadniczej części punktu oporu. Obecnie przedmiotowy obiekt jest nieużytkowany. 

Opis

Bierny schron magazynowy znajduje się na niezagospodarowanym obszarze w rejonie ulic Kalinowej i Oświęcimskiej, po pd. stronie autostrady. Obiekt został usytuowany we wsch. części punktu oporu Radoszowy. Poszczególne elementy zespołu rozplanowano w układzie równoleżnikowym, na stoku wzgórza 305. Schron magazynowy wybudowano niedaleko traktu komunikacyjnego, w pobliżu pozostałych umocnień. Położenie obiektu umożliwiało łatwe transportowanie dostaw amunicji oraz sprawne rozdysponowywanie zasobów magazynowych do schronów bojowych. Po stronie wsch. znajdują się nasypy ziemne. Zróżnicowane ukształtowanie rzeźby terenu w pobliżu obiektu jest rozwiązaniem typowym dla schronów biernych wchodzących w skład linii umocnień Obszaru Warownego Śląsk. Obecnie w pobliżu znajdują się tereny przemysłowe. 

Schron został wybudowany na planie prostokąta jako obiekt jednokondygnacyjny, nakryty płaskim stropem. Strop i ściany zewnętrzne od strony zach. oraz częściowo pn. i pd. są przysypane ziemią. Ściana wsch. jest odsłonięta. Wysunięty okap stropu osłania nieobsypane partie ścian zewnętrznych. Do ściany frontowej dostawiono ceglaną dobudówkę, obecnie zachowaną szczątkowo. Schron wybudowano w klasie odporności na ostrzał „A”, w konstrukcji żelbetowej. Strop wsparto na profilach stalowych i zabezpieczono pasami z blachy. W środkowej części ściany wsch. znajduje się otwór wejścia głównego. W pobliżu narożnika pn. zlokalizowane jest wyjście zapasowe, oryginalnie zamykane dwuskrzydłowymi drzwiami stalowymi (obecnie niezachowanymi). Wewnątrz znajduje się przedsionek prowadzący do wewnętrznego korytarza oraz wejścia do siedmiu komór amunicyjnych. Obiekt został wyposażony w wentylację grawitacyjną i instalację odgromową. 

pełniące historycznie funkcje techniczne i sztabowe. W pobliżu wejścia wydzielono śluzę przeciwgazową. Na kondygnacji górnej znajdują się pomieszczenia dawnej izby oficerskiej, izby dowódcy sztabu, komory urządzeń filtrowentylacyjnych i maszynowni. W największym pomieszczeniu, wyposażonym w wyjście zapasowe, urządzono pokój operacyjny. Na kondygnacji dolnej znajduje się dawna izba łączności oraz pomieszczenia mieszkalne załogi. Komunikacja pionowa odbywa się klatką schodową. W wybranych pomieszczeniach położono posadzkę z terrakoty. Obiekt został wyposażony w oświetlenie elektryczne, wentylację mechaniczną oraz nowoczesną instalację filtrowentylacyjną. Łączność zewnętrzna odbywała się za pośrednictwem sieci telefonicznej. Obecnie wiele elementów wyposażenia wnętrza zostało odtworzonych. Wewnątrz, w obrębie dobudowanego korytarza widoczne są ślady oryginalnego farbomaskowania. Opiekę nad obiektem sprawuje stowarzyszenie Pro Fortalicium. 

Oprac. Ewa Waryś, PT NID w Katowicach, 12.02.2021 r.