Jest jednym z ważniejszych budynków powstałych w Rzeszowie czasach autonomii galicyjskiej.

Historia

Budynek został wzniesiony wg projektu krakowskiego architekta Teodora Hoffmanna w l. 1905-1907 dla Oddziału w Rzeszowie Banku Austro-Węgierskiego (Osterreichisch-ungarische Bank). W okresie międzywojennym mieściła się tu Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa, a następnie Bank Polski SA Oddział w Rzeszowie, który w 1938 r. przeprowadził przebudowę budynku. W 1945 roku budynek przejął Narodowy Bank Polski. Pomiędzy latami 1971 i 1984 wzniesiono parterową przybudówkę od pn. Od 1989 roku w budynku mieści się bank Pekao SA., który po 1993 r. przeprowadził jego rozbudowę o skrzydło wsch.

Opis

Budynek banku usytuowany jest w centrum Rzeszowa, we wsch. pierzei ulicy 3 Maja (dawna ul. Pańska łącząca plac przy kościele farnym z Zamkiem Lubomirskich), u zbiegu z ul. Roderyka Alsa, elewacją frontową zwrócony na zach.

Budynek o historyzującym wystroju architektonicznym, zbudowany na rzucie prostokąta ze skrajnymi ryzalitami oraz wtórnym 3-kondygnachjnym skrzydłem wsch. wzniesionym po 1993 r. Skrzydło to wypełniło przestrzeń pomiędzy ryzalitami oraz częściowo przed ryzalitem pn. zacierając pierwotny układ budynku. Budynek posiada dwie kondygnacje nadziemne i częściowo zagłębione w ziemi podpiwniczenie. Przykryty jest dachem mansardowym nad ryzalitem pozornym w elewacji frontowej i trójspadowymi dachami nad ryzalitami pn. i pd. Budynek wzniesiony w konstrukcji murowanej z cegły, otynkowany, dachy kryte blachą płaską. Elewacja frontowa jest 7-osiowa, zaakcentowana ryzalitem pozornym z głównym wejściem w osi środkowej, flankowanym pilastrami, zwieńczonym belkowaniem i trójkątnym tympanonem. Górną kondygnację ryzalitu pozornego wypełnia 5-łukowa arkada z łukami oddzielonymi pilastrami. W łukach znajdują się prostokątne, zakończone półkoliście okna. Arkada zwieńczona jest belkowaniem, głęboko profilowanym gzymsem wieńczącym i balustradą tralkową. Za balustradą wznosi się dach mansardowy z ozdobną żelazną balustradą wypełnioną wolutami i elementami pionowymi. Po bokach ryzalitu, w poziomie piętra znajdują się trójdzielne okna, rozdzielone pilastrami podpierającymi profilowany gzyms nadokienny. Elewacje pn., zach. i pd. w pasie przyziemia i parteru są boniowane, z prostokątnymi oknami (małymi piwnicznymi i wysokimi w pasie parteru), zwieńczone profilowanym gzymsem kordonowym. W pasie piętra o fakturze ceglanej, zwieńczone są belkowaniem i profilowanym gzymsem. Elewacja pd. jest 5-osiowa z 3-osiowym ryzalitem pozornym pośrodku, z arkadami i pilastrami. W arkadach znajdują się okna. W osiach skrajnych umieszczone są okna trójdzielne z opaskami, gzymsami nadokiennymi i podokiennikami. Elewacja pn. z 3-osiowym ryzalitem pozornym z prostokątnymi oknami w każdej kondygnacji. Elewację tylną (wsch.) stanowi elewacja ryzalitu pd. i część ryzalitu pn. oraz wysunięta elewacja wtórnego skrzydła wsch. Elewacja wsch. ryzalitu pd. jest otynkowana na gładko, 3-osiowa, z oknami prostokątnymi, w parterze zakończonymi półkoliście. Wnętrze o układzie 2-traktowym z jednobiegowymi schodami prowadzącymi na parter i reprezentacyjną, 5-biegową klatką schodową na osi. Elementy wystroju klatki schodowej oraz głównej sali operacyjnej wykonane są ze sztucznego, różowego marmuru.

Obiekt dostępny dla zwiedzających. Zwiedzanie ogólnodostępnych pomieszczeń w godzinach otwarcia banku.

Oprac. Adam Sapeta, OT NID w Rzeszowie, 20-10-2015 r.