Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kolonia robotnicza Ficinus - Zabytek.pl

kolonia robotnicza Ficinus


układ przestrzenny 1867 r. Ruda Śląska

Adres
Ruda Śląska, Pawła Kubiny 20

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. Ruda Śląska, gm. Ruda Śląska

Kolonia robotnicza ,,Ficinus’’ stanowi istotny przykład zwartego kompleksu mieszkaniowego o spójnych elementach przestrzennych.

Zachowana w ponad 90% zabudowa mieszkaniowa przedstawia wysokie wartości historyczne i architektoniczno-urbanistyczne tworząc jeden z najstarszych przykładów zabudowy patronackiej na terenie Górnego Śląska, a sam zespół stanowi cenną odpowiedź na rosnące w XIX w. zapotrzebowanie na budownictwo mieszkaniowe.

Historia

Początkowo dzielnica Wirek stanowiła przysiółek Kochłowic, dopiero w 1743 r. uzyskała miano samodzielnej osady Neudorf. Przemysłowy charakter dzielnicy ukształtował się w 1 poł. XIX w., w czasie gdy teren ten stanowił własność hr. Łazarza Henkel von Donnersmarcka. Kolonia ,,Ficinus’’ powstała w 1867 r. w celu zakwaterowania pracowników pobliskiej kopalni ,,Gottessegen’’, nadanej 27 marca 1802 r., która kontynuowała eksploatację do l. 30 XX. w. kiedy to unieruchomiono kolejno w 1926 r. szyb Andrzej, a w 1931 r. Artur, wyjątek stanowi szyb Lech który został przejęty przez spółkę Godula i włączony do kopalni Lech. W 1996 roku ze względu na zły stan techniczny rozebrano towarzyszącą budynkom mieszkalnym zabudowę gospodarczą. Rzeczowa kolonia stanowi jedną z najstarszych tego typu realizacji w skali województwa, pod koniec lat 90-tych przeszła gruntowną rewitalizację i odzyskała swoją dawną świetność.

Opis

Kolonia ,,Ficinus’’ stanowi zwarty zespół 16 wolnostojących budynków mieszkalnych ustawionych wzdłuż północnej strony ul. Kubiny. Kompleks ten położony jest w centralnej dzielnicy Rudy Śląskiej - Wirku i graniczy odpowiednio od zachodu z zespołem ogródków działkowych, od północy i południa z osiedlem mieszkaniowym, a od wschodu z kościołem ewangelicko-augsburskim. Charakterystyczny prostokątny narys osiedla, założony na osi dłuższej wschód-zachód zajmuje obszar ponad 90 arów i zamknięty jest od północy ul. Osiedlową, od wschodu ul. Krasińskiego, od południa wspominaną ul. Kubiny a od zachodu ul. Różyckiego. Sam układ osiedla oparto głównie o zgrupowaną szeregowo, czterorodzinną, wolnostojącą, niską zabudowę mieszkaniową, ustawioną kalenicowo do drogi. Pierwotnie równolegle do budynków mieszkalnych rozplanowane były nie zachowane do dzisiaj niewielkie dwukondygnacyjne budynki gospodarcze, wzniesione na rzucie prostokąta tzw. chlewiki, zamykające wnętrza działek od południa. Poszczególne budynki mieszkalne posiadają analogiczną formę i układ, są to proste, podpiwniczone, dwukondygnacyjne obiekty wzniesione na planie prostokąta z niewielkimi dobudówkami wzdłuż ścian szczytowych. Jednolity materiał w postaci piaskowca oraz wprowadzenie prostego detalu zdobniczego w formie akcentów kolorystycznych z cegły ceramicznej podkreślających poszczególne otwory okienne dodatkowo scalają kompleks. Zasadnicza część o funkcji mieszkalnej nakryta jest dachem dwuspadowym o niewielkim spadku i składa się z dwóch identycznych segmentów. Dostawione od strony wschodniej i zachodniej dobudówki nakryte są natomiast dachem pulpitowym i pełnią główną funkcję komunikacyjną, dzięki połączeniu od północy z klatką schodową zapewniają łączność pomiędzy kondygnacjami. W poszczególnych pomieszczeniach występuję płaskie stropy, wyjątek stanowią sklepione kolebkowo piwnice z wejście od strony północnej. W ostatnich latach zespół przeszedł kompleksową rewitalizację w wyniku czego doszło do niewielkich zmian wysokości oraz artykulacji poszczególnych elewacji, a część budynków oprócz funkcji mieszkalnych spełnia również funkcje handlowo-usługowe.

Własność prywatna. Zespół kolonii dostępny jedynie z zewnątrz.

Oprac. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 14.10.2015 r.

 

Rodzaj: układ przestrzenny

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_UU.37100, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_UU.6726