miejsce kultu, st. 47 - Zabytek.pl
Adres
Rosko
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. czarnkowsko-trzcianecki, gm. Wieleń - obszar wiejski
Usytuowanie i opis
Położone na krawędzi pradoliny środkowej Noteci, około 2 km na południe od drogi Gulcz - Rosko, przy nieczynnym torze kolejowym z Krzyża Wlkp do Inowrocławia. Od północy i południa otoczony zarastającymi rowami, od północnego zachodu oczkiem wodnym.
Miejsce kultu wyznaczały dwa czynniki. Pierwszy to kamienna budowla powstała z kilku elementów: 1. bruku w kształcie owalu o wym. 5x6 m, 2. kamiennych podpór, 3. obrobionej kamiennej płyty o wym. 2x2 m; drugi czynnik wyznaczało skupisko brązowych przedmiotów, ukrytych pod kamienną płytą, na skraju bruku. Nad konstrukcją kamienną usypany był ziemny płaszcz. Dopełnieniem miejsca były zarastające obecnie cieki: oczko wodne i strumienie.
Historia
Miejsce kultu solarnego z VIII-VII w. p. n.e.
Zdaniem miejscowej ludności nasyp stał od niepamiętnych czasów. W 1985 r. podczas prac melioracyjnych został on zniszczony. Wydobyto wówczas wiele brązowych siekierek. Mogły to być „trzy kosze na ziemniaki”. Część brązów przechowali okoliczni mieszkańcy a część zaginęła.
Stan i wyniki badań
W 2001 r. badania ratownicze w miejscu zniszczonego nasypu przeprowadził H. Machajewski z grupą archeologów z Uniwersytetu w Poznaniu. Odsłonięto wówczas niezniszczoną część kamiennej konstrukcji i depozyt złożony z 50 siekierek. Łącznie odkryto 71 brązów: 67 siekierek, 2 formy odlewnicze, grot oszczepu, fragment tulejki. Na podstawie wyników badań i informacji właścicieli gruntu, rodziny Piochaczów odtworzono pierwotny kształt kamiennej konstrukcji. W 2003 wykonano kartę ewidencyjną stanowiska.
Dojazd do zabytku oznakowany, miejsce dostępne dla zwiedzających.
oprac. Marek Wróbel, OT NID Poznań, PT Trzebiny, 12-10-2015 r.
Rodzaj: miejsce kultu
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_30_AR.39818