Historia

Wieś Rodaki do 1388 r. była królewszczyzną, kiedy to z monarszego nadania została przekazana cześnikowi krakowskiemu Włodkowi. Właścicielami wsi byli między innymi posesjonaci pieczętujący się herbem Łabędź, Bonerowie, Aleksander Celiński (w XIX w.) W końcu XIX w. ziemia dworska została rozparcelowana, a po dworze została tylko nazwa z jednej części wsi. Według tradycji, w należącej do parafii w Chechle wsi stał w roku 1325 drewniany kościółek. Na jego miejscu postawiono w 1601 r., lub nieco wcześniej (na ramie ołtarza głównego widnieje data 1598), obecną jednonawową świątynię zbudowaną z drewna modrzewiowego, wzniesioną wg systemu więźbowo-zaskrzynieniowego. Wiadomo, że Komitet Opiekuńczy Koscioła św. Marka w Rodakach działający w l. 1905-1914 prowadził intensywne prace remontowe i restauracyjne, polegające m. in. na prostowaniu grożących zawaleniem ścian, wymianie podłóg i gontów. Kolejne wymiany gontów miały miejsce przed wybuchem II wojny światowej i w 1955 r. W 1958 r. bp. Kielecki Kaczmarek erygował parafię w Rodakach. Od 1972 r. przystąpiono do budowy nowego kościoła zwieńczonej jego konsekracją w 1986 r. Większość cennego wyposażenia z kościoła pw. Św. Marka przeniesiono do nowej świątyni, a stara uzyskała status kościoła filialnego. W 2001 r. zabytek został wniesiony na Szlak Architektury Drewnianej, a w 2006 r. poddano go gruntownej restauracji polegającej na wymianie belek podwalinowych i konstrukcyjnych, podłóg i gontów.

Opis

Kościół pw. Św. Marka stoi pośrodku wsi przy drodze, otaczający go cmentarzyk ogrodzony jest częściowo płotem z drewnianych bali i kamiennym murem. Widok na kościół od pd.-zach. przysłania starodrzew i chaszcze rosnące na sąsiedniej działce dzwonnica z 1930 r. oszalowana pionowymi deskami. W pn.-wsch. rogu działki kościelnej na kamiennej podmurówce stoi drewniana dzwonnica o konstrukcji słupowej, pochyłych ścianach i krytym gontem siodłowym dachu

Drewniany kościół o konstrukcji zrębowej jest orientowany, jednonawowy z prezbiterium na zewnątrz nie wyodrębnionym, zamkniętym ścianą prostą. Od strony pn. do prezbiterium przylega zakrystia a do nawy otwarte soboty. Modrzewiowy zrąb wsparty jest na kamiennej podmurówce i okryty szalunkiem z pionowo mocowanych desek. Świątynia jest kryta stromym dachem wielospadowym, jednokalenicowym, pobitym gontem i zwieńczonym drewnianą wieżyczką na sygnaturkę w barokowym kształcie. Szeroki okap dachu od pd. został wsparty na końcach belek stropowych z zastrzałami. Wewnątrz zastosowano stropy płaskie i tęczę o półkolistym wykroju z barokowym krucyfiksem. Pierwotnie (do czasów budowy nowego kościoła) na wyposażenie kościoła składały się manierystyczne ołtarze z przeł. XVI i XVII w.: główny z polichromią imitującą elementy rzeźbiarskie, 3 boczne (w jednym z nich stał późnogotycki posąg św. Mikołaja z pocz. XV w.), posąg Chrystusa Zmartwychwstałego z reminiscencjami gotyckimi (z kościoła w Chechle), barokowe, drewniane epitafium ks. Krzysztofa Zaleskiego z obrazem Ukrzyżowania i postacią zmarłego.

Obiekt dostępny z zewnątrz. Po południu można prosić o udostepnienie kościoła w domu po przeciwległej stronie drogi.

Oprac. Tomasz Woźniak, OT NID w Krakowie, 09-12-2015 r.