Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Walentego - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Walentego


kościół 1. poł. XVII w. Radlin

Adres
Radlin

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. jarociński, gm. Jarocin - obszar wiejski

Kościół parafialny pod wezwaniem świętego Walentego wczesnobarokowy z lat 1686-8 z renesansową kaplicą z 4 ćwierci XVI wieku pod wezwaniem Matki Boskiej Karmelitańskiej należy do cennych architektonicznie obiektów regionu.

Renesansowa kaplica z nagrobkiem z końca XVI wieku z piaskowca i czerwonego marmuru Andrzeja Opalińskiego marszałka wielkiego koronnego i jego żony Katarzyny z Kościeleckich oraz portrety trumienne rodziny Opalińskich prezentuje wartości ponadregionalne. Przy kościele usytuowana drewniana dzwonnica z XIX wieku oraz groby zmarłych proboszczów kościoła.

Historia

Najstarsze wzmianki o wsi Radlin pochodzą z XI wieku. W XV w. wieś należała do Łodziów z Bnina, którzy od 1453 roku używali nazwiska Opalińscy. Radlin pozostał ich własnością do 1700 r. Przez cały prawie XVIII w. należał do rodziny Sapiehów z Koźmina. W 1791 r. należał do gen. pruskiego Adolfa von Kalkreutha. W 1840 r. wieś sprzedana został Władysławowi Radolińskiemu i stała się częścią dóbr jarocińskich. Pierwszy kościół w Radlinie wzniesiono w 2 poł. XVI wieku z fundacji Andrzeja Opalińskiego, marszałka wielkiego koronnego. Przed 1593 rokiem rozpoczęto budowę przy kościele murowanej, ośmiobocznej, renesansowej nakrytej kopułą kaplicy. Jej budowę ukończono w latach 1611-14. We wnętrzu stiukowa dekoracja, ołtarz i stalle z 1 poł. XVII wieku oraz piętrowy, renesansowy nagrobek z końca XVI wieku (wyk. po śmierci Andrzeja Opalińskiego w 1593 r.). Po spaleniu drewnianego, obecny kościół zbudowano w latach 1686-1688 z fundacji Piotra Opalińskiego, wojewody łęczyckiego i generała wielkopolskiego wg planów Grzegorza Lentza, majstra z Poznania. Kościół remontowano w latach 1783 i 1837. W 1868 roku Rydlewski z Jarocina wykonał, bądź przemalował malowidła na sklepieniu nawy. Poważna restauracja kaplicy Opalińskich miała miejsce w latach 1887-1889 pod kierunkiem rzeźbiarza Władysława Marcinkowskiego (jego autorstwa są m.in. herby w kasetonach). Prawdopodobnie w latach 30. XX wieku wymieniono więźbę dachową. w l. 1948-50 miał miejsce remont kościoła, w trakcie którego m.in. odnowiono malowidła na sklepieniu nawy. W 1951 r. remontowano kaplicę W latach 80. XX wieku miała miejsce wymiana okien w kościele, na witraże, przez firmę M. Powalisz Bardońska z Poznania oraz wzmocnienie fundamentów przy pomocy opaski żelbetowej. Na przeł. XVIII/XIX w. zbudowano drewnianą dzwonnicę.

Opis

Kościół w Radlinie położony na południowo-wschodnim krańcu wsi, oddalony ok. 25 metrów na płn.- wsch. od drogi Radliniec - Wilkowyja - Żerków. Z trzech stron otoczony polami uprawnymi. Od zachodu sąsiaduje z plebanią. Kościół usytuowany na płaskim terenie otoczonym ceglanym murem w kształcie wieloboku zbliżonego do prostokąta. Narożniki północny, wschodni i zachodni - ścięte. Mur różnej wysokości, tynkowany, nakryty dwuspadowo dwiema warstwami cegieł. Na teren kościelny prowadzą dwie bramy od zachodu. Na osi wyższa i szersza z drewnianymi wrotami, ujęta po bokach pilastrami, zwieńczona trójkątnym szczytem. Druga brama w narożniku południowo-zachodnim, z otworem od góry zamkniętym półkoliście, również ujęta pilastrami i zwieńczona trójkątnym szczytem. Przy bramie głównej znajduje się płyta nagrobna proboszcza zmarłego w 1846 roku, w obramieniu o formie kapliczki. W narożniku dwie mogiły proboszczów zmarłych w 1899 i 1927 r. Od wschodu, na terenie porośniętym trawą znajduje się mogiła z piaskowca (granitu) ks. Konstantego Pieprzyckiego zm. w 1924 roku, drewniany krzyż misyjny i oraz duża kamienna chrzcielnica. W południowo-wschodnim narożniku usytuowana drewniana dzwonnica na wysokiej podmurówce [nr rej. 315/988/A z 06.03.1970 r.], pochodząca z przełomu XVIII/XIX wieku.

Kościół orientowany, murowany z cegły, tynkowany, jednonawowy, na planie prostokąta, od wschodu zamknięty półkolistą apsydą prezbiterialną. Od północy przylega ośmioboczna kaplica, z przyległą doń od wschodu zakrystią. Od zachodu dwie kwadratowe wieżę w narożach wysunięte ryzalitowo, zwieńczone czterospadowymi daszkami. Bryła świątyni zwarta, z nawą nakrytą dwuspadowym dachem. Kaplica z dachem namiotowym, z latarnią. Nad nawą sklepienie kolebkowe z lunetami, na zdwojonych gurtach, apsyda prezbiterium sklepiona konchą. W zakrystii sklepienie krzyżowe. Więźba dachowa na kościele wymieniona, stalowa. Pokrycie dachu nad nawą z dachówki ceramicznej karpiówki. Fasada kościoła trójosiowa, z dwiema niskimi wieżami na narożnikach, zwieńczona wysokim szczytem. W części środkowej dwa pilastry na wysokich cokołach wspierają belkowanie z fryzem metopowym i gzymsem. Na osi prostokątny otwór wejściowy ze skromnym portalem uszakowym, wieńczonym trójkątnym szczycikiem. Po bokach nisze z ceramicznymi figurami śś. Piotra i Pawła. Na szczycie frontonu figura św. Walentego z miedzianej blachy. Elewacje boczne kościoła rozczłonowane parami pilastrów z oknami w dolnej partii zamkniętymi półkoliście, w górnej owalnymi. Wśród wyposażenia kościoła najcenniejsze są ambona z ok. poł. XVI w., nagrobek Andrzeja Opalińskiego, biskupa poznańskiego (zm. 1623); w kaplicy - renesansowy nagrobek Andrzeja Opalińskiego marszałka wielkiego koronnego (zm. 1593 r.) i jego żony Katarzyny z Kościeleckich (zm. 1601 r.) oraz ołtarz z 1 poł. XVII w.

Zabytek dostępny z zewnątrz. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu. Bliższe informacje na temat parafii oraz godziny Mszy Św. są podane na stronie internetowej parafii i archidiecezji poznańskiej: www.archpoznan.pl

oprac. Teresa Palacz, OT NID w Poznaniu, 30-10-2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: renesansowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.160570, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.61330