spichlerz plebański - Zabytek.pl
spichlerz plebański
Adres
Przyszowice, Powstańców Śląskich 1
Lokalizacja
woj. śląskie, pow. gliwicki, gm. Gierałtowice
Stanowi przykład ocalałej, niewielkiej już grupy XVIII-wiecznego, świeckiego budownictwa drewnianego. Jest cenny ze względu na nieprzekształconą, zachowaną formę i konstrukcję oraz rozplanowanie wnętrza.
Historia
Spichrz, jako element zespołu zabudowy plebanii usytuowanej w sąsiedztwie kościoła parafialnego, wybudowano w 1784 r., tj. w czasie, kiedy wieś należała jeszcze do rodziny Siemińskich. Według łacińskiego napisu fundacyjnego na belce stropowej we wnętrzu, spichrz powstał z inicjatywy miejscowego proboszcza, księdza Melchiora Opolskiego. Obiekt, zbliżony formą do lamusa i ulokowany we wschodniej części niewielkiego dziedzińca gospodarczego powstałego na użytek plebanii, wybudowany został według typowego dla spichrzów wiejskich i folwarcznych schematu. W chwili obecnej, wobec przeniesienia XVIII-wiecznego kościoła do Borowej Wsi oraz zastąpienia starszego budynku plebanii obiektem murowanym (przypuszczalnie w końcu XIX w.), spichrz pozostaje najstarszym elementem zabudowań związanych z miejscową parafią.
Opis
Spichrz usytuowany jest we wschodniej części wsi Przyszowice, przy obecnej ulicy Powstańców Śląskich, na południe od kościoła parafialnego i na południowy zachód od budynku plebanii. Obiekt dostępny jest od wschodu, tj. od ogrodu na tyłach plebanii. Jest to obiekt wzniesiony w konstrukcji zrębowej z drewna jodłowego, na fundamencie kamiennym. Zachował charakterystyczną, prostopadłościenną, jednokondygnacyjną bryłę na planie prostokąta, krytą dachem półszczytowym z wydatnym okapem. W elewacji wschodniej znajduje się jednoskrzydłowy otwór drzwiowy ujęty niewielkimi otworami okiennymi. W pozostałych elewacjach umieszczono symetrycznie rozlokowane niewielkie otwory okienne. Wewnątrz obiektu mieści się jedno pomieszczenie przekryte stropem belkowym. Na belce środkowej zachowała się inskrypcja fundacyjna.
Dostęp do zabytku ograniczony. Własność prywatna - obiekt dostępny z zewnątrz.
Oprac. Agnieszka Olczyk, OT NID w Katowicach, 11.12.2014 r.
Rodzaj: budynek gospodarczy
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.97788, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_BK.306435