kościół parafialny pw. św. Aleksego - Zabytek.pl
Adres
Przedbórz, Kielecka 2
Lokalizacja
woj. łódzkie, pow. radomszczański, gm. Przedbórz - miasto
Historia
Parafia w Przedborzu została erygowana ok. 1270. Pierwotny kościół miał powstać ok 1275 r. (niekiedy podaje się datę 1278 r.), jako fundacja Bolesława Wstydliwego. Miała wówczas powstać nawa główna. Budynek został rozbudowany na polecenie Kazimierza Wielkiego w 1341 r., w tym samym okresie wzniesiono na polecenie króla zamek, który nie zachował się do dziś. Pożary w XVII w. spowodowały częściowe zniszczenie świątyni, z gotyckiej budowli zachowała się wieża i część murów. Pozostała część została odbudowana w latach 1640- 1695. Dobudowano wówczas dwie kaplice: pw. św. Antoniego i św. Mikołaja. Kolejne pożary doprowadziły do zniszczenia części wieży a w konsekwencji do jej obniżenia. W r. 1885 w czasie jednej z konserwacji obiektu dobudowano zakrystię.
Opis
Kościół usytuowany jest w centrum miasta, na niewielkim wzniesieniu otoczonym murem oporowym z kamienia. Orientowany. Zbudowany jest z cegły. Wieża, stanowiąca jego najwyższą i najbardziej rozpoznawalną partię, wzniesiona została z kamienia. Zrealizowany został na planie prostokąta, z trójprzęsłową nawą główną, do której od północy przylega dwuprzęsłowa nawa boczna oraz kaplica, zaś od południa prostokątne zakrystie - stara i nowa. Prezbiterium i gotycka wieża mieszcząca kruchtę, położone są na planie zbliżonym do kwadratu. Prezbiterium jest niższe od nawy. Więźba drewniana, dachy głównie dwuspadowe, kryte blachą, sklepienia ceglane różnych rodzajów: kolebkowe w nawie, starej zakrystii i kaplicy południowej, krzyżowe w północnej nawie bocznej, zaś prezbiterium i kaplicę północną przekryto niewielkimi kopułkami na pendentywach. Głównym elementem fasady (elewacja zachodnia) jest kamienna (piaskowiec) wieża, która w wyższych partiach ma formę ośmioboczną. Nie jest otynkowana. Pozostałe elewacje otynkowane i oszkarpowane. W szczycie nawy północnej umieszczono relief ukazujący błogosławiącego Chrystusa. We wnętrzu kościoła zachowały się epitafia z XIX w., barokowe ołtarze, polichromie z 1 poł. XX w. oraz witraże.
Kościół jest dostępny cały rok.
Oprac. Anna Michalska, OT NID w Łodzi, 01.10. 2014
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.130349, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_10_BK.176614