Wyróżnia go cenny detal architektoniczny, dekoracja i wyposażenie wnętrza. Na uwagę zasługuje rola, jaką odegrał w historii Poznania i Wielkopolski. 26 grudnia 1918 r. uroczyście przywitano na nim Ignacego Jana Paderewskiego, którego przybycie rozbudziło w mieszkańcach miasta nastroje patriotyczne i przyczyniło się do wybuchu powstania wielkopolskiego.

Historia

Pierwszy cesarski pawilon dworcowy powstał w 1902 r. Obecny budynek wraz z zadaszeniem peronu został wybudowany na jego miejscu w 1913 r., w związku z trzecią wizytą w Poznaniu cesarza Wilhelma II Hohenzollerna i jego rodziny. Autorem jego projektu był najprawdopodobniej berliński architekt Stendel. Zgodnie ze swoim przeznaczeniem był użyty tylko jeden raz.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nadal pełnił funkcję reprezentacyjną. Na nim witano przybyłego do stolicy Wielkopolski 26 grudnia 1918 r. Ignacego Jana Paderewskiego. Jego wizyta i przemówienie, które wygłosił do mieszkańców miasta z balkonu hotelu Bazar, rozbudziło nastroje patriotyczne i przyczyniło się do wybuchu powstania wielkopolskiego 27 grudnia 1918 r. W 1919 r. na dworcu przywitano naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego, a w 1923 r. prezydenta II Rzeczypospolitej - Stanisław Wojciechowskiego. W okresie międzywojennym dawny dworzec cesarski służył mieszkańcom Poznania udającym się koleją do miejscowości letniskowych: głównie Puszczykowa i Promna. Wtedy przyjęło się nazywać go Dworcem Letnim.

Po II wojnie światowej dawny dworzec cesarski był wykorzystywany coraz rzadziej i z czasem zapomniany. Nieremontowany i niezabezpieczony zaczął popadać w ruinę.

W latach 2010-2011 został poddany pracom konserwatorskim i modernizacyjnym. Renowacja objęła elewacje pawilonu, dekoracje wnętrza i zachowane elementy jego wyposażenia, m. in. kryształowy żyrandol. Przebudowano dach przywracając mu pierwotną formę. Renowacji poddano zachowaną, oryginalną zewnętrzną i wewnętrzną stolarkę z drewna dębowego. Naprawiono zadaszenie wiaty peronu oraz zmieniono jego pokrycie. Uporządkowano również otoczenie dworca.

Opis

Dworzec Cesarski, zw. również Letnim, znajduje się w centrum miasta Poznania, po zachodniej stronie ul. Dworcowej, łączącej Rondo Kaponiera z budynkiem dawnego dworca głównego.

Tworzy go murowany pawilon oraz wiata nad sąsiadującym z nim peronem, ob. 4b. Od strony wschodniej poprzedza go chodnik ul. Dworcowej oraz podjazd przed południową częścią wiaty peronu.

Neoklasycystyczny pawilon na rzucie prostokąta jest jednokondygnacyjny, o bryle prostopadłościennej, murowanej z cegły na granitowym cokole i otynkowanej, z ryzalitem w narożniku północno-zachodnim. Nakrywa go wysoki, czterospadowy dach kryty dachówką karpiówką w kolorze grafitowym, przechodzący w odrębny, trójpołaciowy dach nad ryzalitem.

Elewacja wschodnia, frontowa, jest trójosiowa. Oś środkową tworzy prostokątny otwór drzwiowy umieszczony we wnęce, zamknięty półkolistym nadświetlem flankowany jońskimi pilastrami i ujęty dwoma, prostokątnymi otworami okiennymi. Elewacje pn. jest pięcioosiowa, południowa - czteroosiowa, a zachodnia, od strony peronu - trójosiowa. Wszystkie są rozczłonkowane pionowymi, kanelowanymi pilastrami o prostych bazach i głowicach oraz prostokątnymi płycinami. Elewacje północna, południowa, i wschodnia w górnej partii obiega szeroki fryz złożony z kwadratowych płycin wypełnionych medalionami i tarczami oraz bogatą dekoracją sztukatorską.

Wnętrze pawilonu było podzielone na trzy pomieszczenia: salon cesarski o bogatej dekoracji i wyposażeniu, z dębową boazerią w dolnej kondygnacji ścian, pokrytych w górnej partii tapetą i sztukateriami, pokój gościnny oraz łazienkę.

Od strony zachodniej do pawilonu przylega wiata o dł. ok. 90 m., osłaniająca peron (ob. 4b). Tworzy ją kolebkowe zadaszenie o kasetonowym, betonowym stropie z przeszklonym świetlikiem, wspartym na stalowej konstrukcji, zabudowanej od strony wschodniej - w dolnej części płycinami, a w górnej oknami o kratownicowych podziałach. W jej części północnej i południowej znajdują się prostokątne otwory drzwiowe zapewniające bezpośredni dostęp do peronu.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Anna Dyszkant, OT NID w Poznaniu, 28.10.2014 r.