Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałac - Zabytek.pl

Adres
Posadowo, 1

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. nowotomyski, gm. Lwówek - obszar wiejski

Neorenesansowy pałac w Posadowie, zrealizowany w konwencji kostiumu francuskiego, jest jedną z najpiękniejszych siedzib ziemiańskich nie tylko w Wielkopolsce.

Wzniesiony wg planów znanego architekta Stanisława Hebanowskiego, otoczony dawniejszym barokowym parkiem, jest dziełem wyjątkowym zarówno przez swoje walory architektoniczne jak i dzięki programowi treściowemu zawartemu w dekoracji wnętrz. Posadowski park jest jedynym w Wielkopolsce zachowanym bez większych zmian założeniem regularnym.

Historia

Początki Posadowa sięgają średniowiecza. Najstarsza wzmianka pochodzi z XV w. i dotyczy ówczesnego właściciela - Mroczka z rodu Leszczyców. W k. XVI w. dziedzicami Posadowa byli Rozbiccy, później - Cieleccy i Trąmpczyńscy, następnie wieś wraz z dobrami lwóweckimi przeszło w ręce Pawłowskich. W tym czasie istniał tu niewielki drewniany dwór, opisany w inwentarzu z 1709 r. W 1729 r. rozpoczęto budowę nowego dworu, budynek ten jednak nie został ukończony. Kolejny właściciel Posadowa, mąż Jadwigi Pawłowskiej, Franciszek Garczyński, w latach 40. XVIII w. przystąpił do budowy nowego dworu, jednak i o tym budynku nic bliższego nie wiadomo. Po śmierci Garczyńskiego właścicielem majętności stał się drugi mąż Jadwigi Pawłowskiej - Józef Łącki herbu Korzbok. Od tego czasu przez 180 lat właścicielami Posadowa pozostawała rodzina Łąckich. Zachowany do dziś ogród francuski powstał staraniem Józefa Łąckiego, który w 1759 r. zawarł umowę na jego założenie.

W maju 1842 r. spłonął barokowy dwór posadowski. W latach 1846-47 ówczesny dziedzic, Antoni Łącki, wzniósł kolejną siedzibę. Nie zaspokajała ona potrzeb i ambicji kolejnego właściciela, znanego działacza społecznego i politycznego, Władysława Łąckiego. Postanowił on wznieść nową rezydencję. Za datę rozpoczęcia budowy przyjmuje się rok 1870. Autorem planów zachowanego do dziś pałacu był znany architekt wielkopolski - Stanisław Hebanowski. W związku z budową pałacowy istniejący park został częściowo przekształcony i - zgodnie z panującą modą - powiększony o część krajobrazową. Po Władysławie Łąckim dobra odziedziczył jego syn Stanisław, który w latach 1909-1910 wprowadził pewne zmiany w pałacu oraz parku (niewielkie przeróbki i odnowienie pałacu, nowe mury oporowe tarasów, balustrady i mostki, przekształcenie dziedzinca przed pałacem), znacznie rozwinął też hodowlę koni, prowadzoną w Posadowie od 1770 r. Stadnina posadowska, największa w Polsce, znana była wówczas w Europie.

Po II wojnie światowej majątek został przejęty przez skarb państwa i przekazany Państwowej Stadninie Koni. W 1976 r. rozpoczęto prace przygotowawcze do remontu rezydencji. W pałacu miało się mieścić Muzeum Konia. Prace prowadzone od 1980 r. zostały przerwane w 1989 r. Do 1999 r. gospodarzem obiektu była stadnina koni. Obecnie zespół pałacowo-parkowy odzyskany został przez spadkobierców dawnych właścicieli.

Opis

Zespół pałacowo-parkowy usytuowany jest w północnej części Posadowa. Obejmuje on położony w centrum założenia pałac oraz otaczający go park. Główny wjazd prowadzący na rozległy dziedziniec z podjazdem pod pałac znajduje się po stronie południowej. Po stronie zachodniej usytuowane są zabudowania gospodarcze dawnego folwarku. Za pałacem rozciąga się regularny ogród francuski, dalej przechodzący w krajobrazowy park. Powierzchnia zespołu wynosi 10,6 ha.

Pałac w Posadowie wzniesiony został na rzucie prostokąta, z czterema wieżami w narożach (trzema kwadratowymi i jedną okrągłą) w rożny sposób połączonymi z korpusem. Od północy i południa rzut wzbogacają prostokątne centralne ryzality. Jest to budynek podpiwniczony, parterowy, z mieszkalnym poddaszem, ukrytym za mansardowym dachem. Po stronie południowej i północnej znajdują się ryzality, nakryte dachami dwuspadowymi, od wschodu - loggia poprzedzona półkolistym tarasem, zwieńczona pozorną drewniana pseudokolebką. Nad całością dominują wysokie, trójkondygnacyjne wieże narożne, zwieńczone hełmami o zróżnicowanych formach, z chorągiewkami.

Pałac został wzniesiony z cegły i otynkowany. Dachy i hełmy wież pierwotnie kryte były łupkiem, podczas remontu w latach 80. XX w. pokrycie wymieniono na blaszane. Piwnice nakryte są odcinkowymi sklepieniami, wnętrza reprezentacyjne i mieszkalne - stropami drewnianymi z podsufitką.

W artykulacji elewacji przeważają podziały horyzontalne (silnie wysunięte gzymsy kordonowe między kondygnacjami, gzyms wieńczący), równoważone wertykalizmem wież. Płaszczyznę ścian wypełnia dekoracja architektoniczna - obramienia okien o zróżnicowanym kształcie, nawiązujące do form renesansowych i manierystycznych. Ryzality poprzedzone zostały kolumnowymi portykami, ponad którymi znajdują się tarasy. W wieńczących ryzality szczytach umieszczono m. in. herby fundatorów. (Korzbok Łąckich i Drogosław Skórzewskich). Loggia po stronie wschodniej ozdobiona została dekoracją malarską o motywie winorośli. W połaciach dachu widoczne są okna w bogato opracowanych lukarnach.

Wnętrze pałacu jest trzytraktowe, z silnie podkreśloną osią kompozycyjną wyznaczoną przez sień, owalny westybul, ośmioboczną zbrojownię i salon. W partiach bocznych znajduje się klatka schodowa, jadalnia, biblioteka, kaplica oraz pokoje mieszkalne. Wśród wnętrz wyróżnia się obejmująca dwie kondygnacje zbrojownia, nakryta stropem ze świetlikiem. Poszczególne wnętrza ozdobione zostały plastyczną dekoracją sztukatorską o formach nawiązujących do klasycyzmu francuskiego, stanowiących tło dla licznych obrazów i zgromadzonych tu pamiątek historycznych. Program dekoracji wyraża treści patriotyczne oraz związane z historia rodu.

Najstarszą częścią parku jest późnobarokowe założenie regularne, o kształcie wydłużonego prostokąta, rozciągające się wzdłuż osi północ-południe, tarasowo opadające ku północy. Tarasy obramione są podwójnym szpalerem grabowo-lipowym. Na ujmujących je murach oporowych, a także na balustradzie przy pałacu oraz mostkach ustawiono wazy i rzeźby sfinksów. Na osi głównej znajduje się aleja ze schodami, na górnym tarasie krzyżująca się z aleją poprzeczną. Wzdłuż alej zasadzono kilkadziesiąt cisów strzyżonych w bryły geometryczne o zróżnicowanym kształcie. Na kolejnym tarasie znajdują się dwa duże dęby. Po stronie północnej założenie zamyka wydłużony staw, przecięty poprzecznym kanałem. Od północy, wschodu i zachodu część regularną otacza zwarty starodrzew późniejszego parku krajobrazowego. Rosną tu m. in. wiekowe dęby, buki, jesiony, topole białe, czarne i kanadyjskie, wiązy, lipy drobnolistne oraz kasztanowiec i platan.

Obiekt niedostępny dla zwiedzających. Własność prywatna.

Oprac. Krzysztof Jodłowski, OT NID w Poznaniu, 27.11.2014 r.

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.169741, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.101763