Historia

Pierwszy projekt willi, stworzony przez właściciela - zamożnego przedsiębiorcy Juliussa Grossera; pierwotnie mieszczącej się w Toruniu, przy ul. Krasińskiego 15a, powstał we wrześniu 1901 roku. Nie obejmował budynku gospodarczego oraz przedsionka w budynku głównym, od strony północnej. W styczniu 1902 r. budynek został wzniesiony wraz z założeniem ogrodowym. Od strony zachodniej, w 1912 r. dobudowano pokój. W latach następnych nieruchomość kilkukrotnie zmieniała właścicieli, byli nimi: Władysław Szuan (od 1920 r.), Amelia Majewska (od 1933 r.), Agata Czarnocka (od 1936 roku). Po wojnie budynek został zasiedlony lokatorami z przydziału, co wiązało się z koniecznością podzielenia willi na kilka mieszkań. W latach 90. zabytek ten był w bardzo złym stanie technicznym. Przejęty w 2005 r. przez nowych właścicieli budynek rok później ulega pożarowi (w wyniku, którego zapadł się dach i część stropów) oraz dalszej dewastacji (szabrownicy). Już w 2007 r. rozpoczęto prace polegające na zabezpieczeniu substancji zabytkowej i systematycznej rozbiórce oraz przemieszczaniu elementów zabytkowej budowli do Podzamku Golubskiego (Antoniewo), w celu jej odtworzenia i częściowej rekonstrukcji. W 2012 r. projekt translokacji spalonej Willi Juliussa Grossera z Torunia do Podzamku Golubskiego nagrodzony został medalem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego - „Hereditas Saeculorum”. Budynek (wraz z otoczeniem) od 2014 r. został udostępniony do zwiedzania przez właściciela Piotra Tuliszewskiego.

Opis

Budynek wolno stojący, na działce prywatnej. Utrzymany w stylu secesyjnym - szczególnie we wnętrzu. Wzniesiony na planie prostokąta, dwutraktowy. W trakcie przednim znajduje się wejście. Klatka schodowa ulokowana w hallu. Od strony południowej - weranda. Budynek jest podpiwniczony, piętrowy, ze strychem, kryty dachem dwuspadowym.

Konstrukcja ścian zewnętrznych i wewnętrznych - szkieletowa, z wypełnieniem ceglanym, otynkowana. Fundamenty ceglane, na podmurówce kamiennej.

Elewacja frontowa jest niesymetryczna. Szachulcowa partia parteru rozdzielona wejściem przez drewniany przedsionek - kryty dwuspadowym daszkiem. Nad parterem góruje trzyosiowa facjata z hallem wewnątrz, nakryta dachem siodłowym. W lewym narożu tylnej części budynku znajduje się wieloboczna facjatka, przesłonięta dachem cebulastym.

Pierwotnie wnętrze utrzymane było w stylu secesyjnym (szczególnie wyraźnie widoczne w przypadku stolarki okiennej i drzwiowej), natomiast obecnie większość detali nie istnieje. Wszystkie ściany wykonane techniką szachulcową, otynkowane. Strop nad piwnicą jest ceglany (kapa pruska), nad parterem - belkowy z wsuwkami i podsufitką, a na pierwszym piętrze - belkowy, obity od spodu deskami. Schody prowadzące na I piętro są kręcone, drewniane, z balustradą tralkową.

Najbardziej charakterystyczną i jednoczenie najsilniej wskazującą cechy stylowe była (do czasu translokacji willi) stolarka okienna i drzwiowa oraz miejscami podsufitka (parter), w całości utrzymane w stylu secesyjnym.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu z właścicielem.

Oprac. Mateusz Załuska, OT NID w Toruniu, 27-11-2015 r.