Zlokalizowane jest w północnej, najwyższej części wydłużonego ostańca wysoczyznowego znajdującego się w rynnie subglacjalnej, której dnem płynie Wilenica. Najniższe partie rynny są terenami podmokłymi i bagiennymi i właśnie do nich przylega ostaniec z grodziskiem. Grodzisko od północy, wschodu i zachodu oddzielone jest od przyległych terenów wysokimi, stromymi skarpami. Od południa pomiędzy grodziskiem a pozostałą częścią ostańca znajdował się przekop, obecnie jeszcze czytelny, który wykonano w celu podniesienia walorów obronnych grodu.

Pozostałości jednoczłonowego grodu mają owalny kształt, dłuższa średnica przebiega na osi północ-południe, krótsza na osi wschód-zachód. Dłuższa średnica grodziska na poziomie korony wałów ma długość ok. 45 m, krótsza średnica około 30 m. Grodzisko znajduje się na najwyższym w okolicy wzniesieniu, teren w tym miejscu jest bardzo urozmaicony i pofałdowany z licznymi oczkami wodnymi. Korona wałów grodziska znajduję się około 30 m wyżej od doliny rzeki Wilenicy po jego północnej i wschodniej stronie. Po stronie zachodniej różnice w wysokości są mniejsze - wynoszą ponad 15 m. Majdan grodziska w stosunku do korony wału północnego znajduje się 1 m niżej, a w stosunku do wału południowego około 4 m niżej.

Ochrona konserwatorska

Grodzisko objęte zostało ochroną konserwatorską wpisem do rejestru zabytków 27 września 1965 roku.

Historia i wyniki badań

Grodzisko w latach 20. XX wieku powierzchniowo zbadał Roman Jakimowicz. Spotkał wówczas kilka świeżych wykopów, prawdopodobnie tzw. poszukiwaczy skarbów, w których stwierdził występowanie warstw kulturowych z fragmentami ceramiki datowanymi później przez E. Walicką na XII wiek. W jednym z wykopów zauważył pozostałości ogniska z przepalonymi kośćmi. W wykopie w północno wschodniej części grodziska czytelne były nawarstwienia wału zbudowanego z gliny z dużą ilością polepy, wśród której były fragmenty z odciskami drewna. Całość sprawiała wrażenie, że powstała w wyniku pożaru.

Na terenie grodziska zespół archeologów Uniwersytetu Łódzkiego przeprowadził w 1991 roku badania wykopaliskowe. Wykonano wykop sondażowy oraz serię odwiertów, które umożliwiły rozpoznanie nawarstwień oraz dostarczyły ruchomy materiał zabytkowy, przede wszystkim fragmenty ceramicznych naczyń. W wyniku badań stwierdzono, że gród był intensywnie użytkowany. Miąższość nawarstwień kulturowych na terenie majdanu dochodziła do około 1 m, a w okolicach wałów wynosiła około 1,5 m. Prowadzący badania zasugerowali, że taki układ nawarstwień może świadczyć o zabudowie majdanu na jego obrzeżach, w strefie przy wałach. Podczas badań odkryto także ślady dwukrotnego pożaru grodu. Po pierwszym pożarze gród szybko został odbudowany, a po drugim pożarze został porzucony. W oparciu o analizę pozyskanych fragmentów ceramiki stwierdzono, że gród funkcjonował w XII wieku, ale jego początek sięgać może schyłku XI wieku, a koniec użytkowania mógł nastąpić na przełomie XII/XIII wieku.

Gród w Podolinie był najpewniej obiektem pełniącym tylko funkcje militarne. Zbudowano go w celu zabezpieczenia granicy Mazowsza przed najazdami Prusów, którzy prawdopodobnie przyczynili się do jego zniszczenia.

Oprac. Leszek Kotlewski, NID, OT w Toruniu