Należą do jednych z nielicznych tego typu systemów w Polsce zachowanych niemal w całości, tj. prawie cały pierścień murów wraz z dwunastoma basztami.

Historia

Mury miejskie wznoszono etapami od około początków XIV wieku na miejscu wałów ziemnych z drewnianą palisadą. Kamienne mury zakończone ceglanymi blankami były wysokie na ponad 7 m, a ich długość wynosiła około 1350 m. Obejmowały dwie bramy - Sulęcińską (od południowego-wschodu) i Frankfurcką (od północnego-zachodu), kilka furt, dwanaście prostokątnych czatowni, a także wały i fosy rozciągające się po zewnętrznej linii murów. Wielokrotnie wzmacniane (m.in. po 1477 roku) oraz rozbudowywane. W XVI wieku wzniesiono trzy ceglane baszty cylindryczne oraz powiększono bramy o przedbramia i szyje łączące. Pod koniec XVIII wieku, uszkodzone w wyniku działań wojennych fortyfikacje zaczęto redukować. W pierwszej kolejności zasypano fosy i rozebrano przedbramia. Następnie, w latach 70. XIX w. wyburzono bramy. Na przełomie XIX i XX stulecia wytyczono aleje spacerowe wokół murów, a zachowane obwarowania zaczęto wzmacniać i remontować.

Opis

Mury miejskie zachowały się na całym obwodzie wokół staromiejskiego układu o kształcie spłaszczonego owalu, z dwoma przejazdami w miejscu dawnych bram i trzema przebiciami po wyburzeniu baszt. W murach przetrwały dwie baszty koliste, trzy prostokątne baszty łupinowe zadaszone, siedem prostokątnych baszt łupinowych bez przykrycia oraz cztery oryginalne furty. Mury w większości wzniesione z kamieni polnych, w najstarszej części w układzie warstwowym na zaprawie wapiennej, w partiach baszt oraz w zachodnim fragmencie - ceglane. Mury o szerokości do 1 m, sięgają do wysokości od 2 do 5 m. Korona murów została zwieńczona warstwą cegły bądź betonu i płytek ceramicznych. Baszty o cylindrycznej formie (południowa i pn.-wsch.) mają wysokość około 14 m i przekryte są murowanymi hełmami stożkowymi. Pełniły funkcję więzienia. Baszty łupinowe są założone na planie prostokąta i wystają poza linię murów na głębokość około 1 m. Zachowały się trzy baszty zadaszone (dachy dwu- lub czterospadowe) o wysokości 7 m. Górne partie wykonano z cegły i przepruto otworami strzelniczymi oraz oknami. Pozostałe baszty zachowane tylko w partiach przyziemia. Na miejscu dawnych wałów przebiegają aleje spacerowe ze szpalerami starych okazów drzew.

Zabytek dostępny.

Oprac. Marta Kłaczkowska, OT NID w Zielonej Górze, 25.11.2014 r.