poł. XVIII wieku.

Historia

Parafia w Orli istniała już na początku XVI wieku. Pierwotnie nosiła wezwanie św. Szymona Słupnika. W 1. poł. XVII w. przyjęła unię brzeską. Cerkiew spłonęła w 1794 roku. Odbudowano ją w latach 1796-1797. Od 1839 r. - prawosławna. Pierwszy remont (spięcie lisicami) przeprowadzono w 1810 r., kolejny w 1836 r. (obicie kopuły blachą, wymiana posadzki z drewnianej na ceglaną) i latach 70. XIX w. (obudowa kruchty, ułożenie nowej podłogi, ustawienie nowego ikonostasu, dobudowa zakrystii). W czasie I wojny światowej została zajęta przez Niemców na skład zboża. W latach 1928-1929 przeszła kapitalny remont, naprawę fundamentów, wymianę pokrycia dachowego, malowanie elewacji. W latach 1979-1982 kapitalny remont polegający na rekonstrukcji cerkwi z użyciem starego materiału i powiększenie prezbiterium o 1,2 m.

Opis

Barokowa cerkiew usytuowana przy ul. Kleszczelewskiej, na terenie cmentarza przycerkiewnego; orientowana. Złożona jest z ośmiobocznego w rzucie korpusu nawowego mieszczącego prezbiterium, dwukondygnacyjnej zakrystii z chórem muzycznym na piętrze oraz dwóch zakrystii flankujących prezbiterium. Korpus nawowy kryty dachem ośmiopołaciowym, kruchta dwuspadowym, zakrystie pulpitowymi. Kalenica, nawy i kruchta zwieńczone są cebulastymi kopułkami na szyjach. Okna w ozdobnych opaskach zamkniętych u góry dwuspadowym łukiem nadwieszonym.

Cerkiew drewniana, w konstrukcji zrębowej, na podmurówce z kamieni polnych łączonych zaprawą cementową. Ściany szalowane pionowo z listwowaniem. Dachy i kopuły obite są blachą ocynkowaną. Stolarka okienna i drzwiowa drewniana; okna ościeżnicowe, wielokwaterowe; główne drzwi wejściowe dwuskrzydłowe, klepkowe. Stropy i podłogi deskowe.  Schody wewnętrzne drewniane policzkowe.

Wnętrze podzielone jest czworobocznymi słupami na trzy nawy. Chór muzyczny powiększony o balkon osłonięty tralkową balustradą. Wyposażenie z XIX w.: drewniany ikonostas i dwa kioty (przykłady rosyjskiej sztuki cerkiewnej). Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Aneta Kułak, OT NID Białystok, 15.09.2014 r.