Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół rzymskokatolicki parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej - Zabytek.pl

kościół rzymskokatolicki parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej


kościół 1640 - 1644 Oporowo

Adres
Oporowo

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. leszczyński, gm. Krzemieniewo

Kościół wzniesiony ok.poł.XVII w.w konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceglanym, otynkowanym, z późniejszą wieżą od zachodu.

W 1870 r. poddany gruntownej restauracji pod kierunkiem A. Lange z Wrocławia. We wnętrzu zachowane bogate wyposażenie, pochodzące z XVII-XVIII wieku. W nawie okazały świecznik z czasów budowy kościoła, w kształcie mandorli ujmującej pełnoplastyczną rzeźbę NMP Niepokalanie Poczętej.

Historia

Parafia wzmiankowana w 1310 r., proboszcz w 1378 roku. Pierwotny kościół par. pw. św.św. Marcina i Klemensa został wzniesiony najprawdopodobniej jeszcze w XIII wieku. W latach 1564-84 znajdował się w rękach innowierców. Po zwróceniu katolikom, ze względu na jego stan zachowania, w 1 poł. XVII w. rozebrany.

Budowę nowego kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej rozpoczęto w 1640 r. z fundacji Jana Śmigielskiego. Konsekrowany w 1644 r., rok później otrzymał prawa parafialne. Na pocz. XIX w. z fundacji Józefa Morawskiego dobudowano wieżę na osi fasady, kruchtę po stronie pd. oraz być może kaplicę przy pd. odcinku muru otaczającego kościół. W 1870 r. kościół został poddany restauracji z inicjatywy ks. Wojciecha Morawskiego. Pracami kierował arch. A. Lange z Wrocławia. Wówczas m. in. wykonano polichromie we wnętrzu, usunięte w latach 50. XX wieku. W czasie II wojny światowej kościół był zamknięty dla wiernych. Po 1945 r. wielokrotnie remontowany i konserwowany, m. in. w latach 1951-52, 1954 r. (zdjęcie polichromii wykonanych w 1870 r.), 1987-88 (remont stolarki okiennej), 1991 r. (remont elewacji oraz części dachu), 1992 r. (remont i konserwacja organów).

Opis

Kościół jest usytuowany w pd. części wsi na niewielkim placu o nieregularnym, wielobocznym kształcie - miejscu przecięcia lokalnych dróg prowadzących do: Pawłowic, po stronie zach., Grabówca po stronie pn. oraz Czarkowa po stronie południowej. Kościół jest otoczony murowanym ogrodzeniem z bramami po stronie wsch. i zach., za którym znajduje się dawny cmentarz oraz obiegająca świątynię ścieżka. Wzdłuż muru rosną samotne okazy dużych drzew oraz znajdują się nagrobki, pojedyncze również przy elewacji prezbiterium. Przy pd. odcinku muru, wtopiona w niego pd. elewacją, wznosi się kaplica o neoklasycznej dekoracji architektonicznej. Kościół jest powiązany ze znajdującym się po jego zach. stronie, oddzielonym drogą Grabówiec-Czarkowo, zespołem pałacowym (brama prowadząca od wsch. na teren kościoła jest na osi bramy wjazdowej założenia pałacowego). Po pn. stronie kościoła znajduje się budynek plebanii.

Kościół jest jednonawowy, orientowany. Do nawy na rzucie prostokąta od wsch. przylega węższe, wydłużone, zamknięte wielobocznie prezbiterium, od zach. wieża na planie zbliżonym do kwadratu. Do pn. elewacji nawy przylega kruchta na planie prostokąta, od wsch., na jej przedłużeniu, przylegająca do prezbiterium zakrystia.

Bryła kościoła jest jednokondygnacyjna, rozczłonkowana, składająca się z prostopadłościanów. Nawę i przylegające do niej od wsch. niższe i węższe prezbiterium nakrywają wysokie dachy dwuspadowe. Przedłużona pn. połać dachu nad prezbiterium nakrywa przylegającą do niego zakrystię. Kruchtę pn. nakrywa dach pulpitowy, pd. - dach płaski z pełną attyką. Wieża przylegająca od zach. do nawy jest od niej wyższa, dwukondygnacyjna, zwieńczona hełmem z obeliskiem i krzyżem na kuli.

Kościół został wzniesiony w konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceglanym, otynkowanym. Wieża oraz kruchta pd. zostały wzniesione z cegły w konstrukcji murowanej i otynkowane. Dachy nad nawą, prezbiterium i zakrystią są pokryte gontem. Dach nad kruchtą pn. jest pokryty papą. Ściany wewnętrzne nawy i prezbiterium są oszalowane belkami w układzie poziomym, krucht, zakrystii i wieży otynkowane. Nawę i prezbiterium nakrywają drewniane stropy kasetonowe. Zakrystię nakrywa strop belkowy, kruchtę pn. - strop z desek. Kruchtę w przyziemiu wieży oraz kruchtę pd. nakrywają stropy ceramiczne, otynkowane.

Elewacje nawy, wielobocznie zamkniętego prezbiterium, zakrystii oraz pn. kruchty kościoła są wykonane w konstrukcji szkieletowej z ceglanym, otynkowanym wypełnieniem, artykułowane wysokimi, prostokątnymi otworami okiennymi zamkniętymi łukami odcinkowymi. Elewacje wieży oraz kruchty pd. są ceglane, otynkowane.

Na osi szkieletowej fasady wznosi się wysoka, dwukondygnacyjna, murowana i otynkowana wieża. Dolną kondygnację oddziela od górnej gzyms uskokowy. Naroża ujmują pilastry. W przyziemiu dolnej kondygnacji wieży od zach. znajduje się zamknięty łukiem pełnym otwór drzwiowy, nad nim nisza o analogicznym wykroju. W drugiej kondygnacji otwór okienny o tym samym wykroju, nad nim dwa okrągłe otwory, jeden ślepy.

Wnętrze kościoła jest jednonawowe. Węższe prezbiterium oddziela od nawy pełny łuk tęczowy z poziomą belką tęczową z 1640 r., na której znajduje się krucyfiks oraz rzeźby przedstawiające Matkę Boską Bolesną oraz św. Marię Magdalenę. Kasetony stropu nad nawą i prezbiterium są dekorowane motywem gwiazdy. We wsch. ścianie prezbiterium znajduje się loża kolatorska otwarta do wnętrza łukiem pełnym, zamknięta balustradą dekorowaną motywem roślinnym. W zach. części nawy chór muzyczny o prostej linii, wsparty na dwóch filarach. W prezbiterium późnobarokowy ołtarz główny z 4 ćw. XVIII w. z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1640 r. w polu środkowym (sukienka srebrna z ok. 1700 r.) i obrazem przedstawiającym św. Stanisława w zwieńczeniu. Dwa ołtarze boczne przy ścianie tęczowej pochodzą z lat 1720-30. W nawie okazały świecznik wiszący z pełnoplastyczną rzeźbą NMP Niepokalanie Poczętej stojącej na smoku, otoczoną kutą mandorlą z wici roślinnej, z promieniście rozmieszczonymi lichtarzami oraz dwoma pająkami - mniejszym, sześcioramiennym górnym oraz większym, siedmioramiennym dolnym.

Zabytek dostępny. Zwiedzanie wnętrza kościoła możliwe codzienne, pół godziny przed Mszą św. Bliższe informacje dostępne na stronie parafii www.parafiaoporowo.cba.pl (data dostępu: 3-11-2015 r.)

Oprac. Anna Dyszkant, OT NID w Poznaniu, 03.11.2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  inna

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.163865, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.55982