Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kaplica pw. Przemienienia Pańskiego, ob. kościół ewangelicki - Zabytek.pl

kaplica pw. Przemienienia Pańskiego, ob. kościół ewangelicki


kościół 1663 - 1672 Nowy Sącz

Adres
Nowy Sącz

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. Nowy Sącz, gm. Nowy Sącz

Pozostałość po zakonie franciszkanów, których już dzisiaj w mieście nie ma.Kościół klasztorny był drugą, co do ważności, świątynią w mieście.

Działało przy nim sześć konfraternii, a w zabudowaniach odbywały się sejmiki szlachty. Przy klasztorze sądeckim czynna była szkoła dla kleru świeckiego i skryptorium. Zespół wzniesiono na zachodniej kończynie terasy miejskiej, przy wczesnośredniowiecznym trakcie - “via magna”.

Historia

Konwent sądecki został fundowany przez Wacława II w 1297 r. Od XIV do XVII w. odbyło się w nim sześć kapituł prowincjonalnych, z czego połowa w XIV w. Kościół klasztorny zniszczyły dwa duże pożary w XVIII w. Zabudowania konwentu remontowano w latach 1480, 1522, 1611, 1753 i 1769. Kres konwentu przyniosła decyzja kasacyjna władz austriackich. W 1785 zakonnicy opuścili klasztor, a kościół wraz z dwoma kaplicami został rozebrany. Zabudowania zostały nabyte przez Żydów, lecz ze względu na religijne zakazy w 1800 zostały odsprzedane za kwotę 2.200 złotych reńskich gminie ewangelickiej. W zabudowaniach klasztornych urządzono mieszkanie pastora i szkołę niemiecką, a Kaplica Przemienia Pańskiego, jedyna ocalała z rozbiórki kościoła, zaczęła funkcjonować jako zbór ewangelicki. Protestanci do dzisiaj są właścicielami zespołu, z przerwą w latach 1945-1991, kiedy budynki były upaństwowione.

Opis

Zespół zabudowań klasztornych stanął w północno-zachodniej części miasta, tuż przy murach miejskich. W XIV w. wzniesiono gotycki kościół klasztorny o długości 35 m i szerokości 11 m, z trójbocznym, orientowanym prezbiterium. Świątynia miała trzy kaplice fundowane przez świeckich dobrodziejów. Kaplicę św. Katarzyny fundował aptekarz Szymon Wolski w 1 połowie XVII w. Kaplica św. Bernarda, z 1 połowy XVII w. jest fundacji Jana Dobka Łowczowskiego (wotum za szczęśliwy powrót z bitwy pod Chocimiem), kaplica pw. Przemienienia Pańskiego, z XVI w. przebudowana w XVII w. w stylu barokowym przez starostę sądeckiego Konstantego Lubomirskiego. Znajdował się w niej otoczony kultem obraz Zbawiciela w typie Veraicon. Układem i kopułową sylwetą nawiązywała do Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu. Kaplica otrzymała trójczłonowy układ, w całościowej architektonicznej kompozycji barokowy. Środkowa część nakryła zwieńczona latarnią kopuła ze stiukową dekoracją wnętrza. Miała zostać kaplicą grobową rodu. Obok stanął czworokątny klasztor, z wirydarzem pośrodku i nadbudowaną wieżą. Do dzisiaj z zespołu klasztornego przetrwała kaplica Przemienienia Pańskiego, dwa skrzydła dawnego klasztoru oraz trochę detali z kościoła, na czele z nagrobkiem Łowczowskiego, zmagazynowane w przedsionku zboru. Najważniejszym elementem, który zachował się z klasztoru i zburzonego kościoła, jest wizerunek Chrystusa - jedno z słynniejszych tego typu przedstawień w Polsce. W latach 80. XVIII w. został przeniesiony z klasztoru do bazyliki kolegiackiej św. Małgorzaty. Charakterystycznym elementem jest zachowana do dzisiaj wieża dzwonnicza, nakryta spiczastą iglicą, odbudowana w 1863.

Obiekt dostępny po uzgodnieniu pod numerem telefonu 606 101 784.

Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20.03.2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.197584, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.371213