grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl
Adres
Borów
Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. świebodziński, gm. Świebodzin - obszar wiejski
Usytuowanie i opis
Grodzisko w Niesulicach jest położone w odległości 3,6 km na południe od szosy Rzepin-Świebodzin, na znacznym wyniesieniu, na półwyspie przy północnym brzegu jeziora Niesłysz. Obecnie w całości jest porośnięte lasem bukowym.
Obwałowania wzdłuż linii północ-południe ciągną się na długości 180 m, wzdłuż linii wschód-zachód - ok. 160 m. Główny człon obiektu (ok. 60 x 45 m) zajmował pow. ok. 0,25 ha.
Historia
Najstarsze ślady osadnictwa - żelazna ostroga i fragmenty ceramiki, na które natrafiono w miejscu położenia grodziska - pochodzą z pierwszych faz wczesnego średniowiecza (z VI-VII w. według autorów opracowań wyników badań archeologicznych), założenie samego grodu wiąże się jednak z fazą przypadającą na lata 1100-1250, gdy na miejscu z natury obronnym zbudowano umocnienia. W XIII w. na starszym założeniu grodowym wzniesiono warownię, której głównym, zachowanym do dziś elementem jest stożkowaty nasyp uformowany na planie owalu (wymiary u podstawy ok. 45 x 60 m), wyniesiony ponad poziom dna otaczającej go fosy na wysokość 6-8 m. Na podstawie materiałów wyeksplorowanych podczas badań wykopaliskowych sądzi się, że obiekt funkcjonował do XV wieku. Z okresu późnego średniowiecza pochodzi zbiorowa mogiła z trzema szkieletami, odkryta w obrębie grodziska w 1961 roku.
Stan i wyniki badań
Grodzisko wzmiankowano w niemieckiej literaturze archeologicznej już w 2. poł. XIX w. jako Seelaesche, ale podawano jego błędną lokalizację - ok. 1,5 km na zachód od Świebodzina, myląc je najpewniej z grodziskiem świebodzińskim, położonym ok. 1 km na zachód od miasta.
W 1957 r., podczas badań powierzchniowych przeprowadzonych przez Wojciecha Śmigielskiego, zebrano kilkanaście fragmentów ceramiki datowanej na fazę E wczesnego średniowiecza (1100-1250 rok). W 1960 roku pierwsze archeologiczne badania sondażowe prowadzili A. Kołodziejski i B. Kres. W następnym sezonie wykonano badania ratownicze pod kierunkiem A. Kołodziejskiego. Na podstawie wyeksplorowanych materiałów grodzisko datowano na VI-VII i XIV-XV wiek. W wykopach badawczych odsłonięto kamienną konstrukcję wału, natrafiono także prawdopodobnie na ślady jej naprawy i na pozostałości zniszczonego bruku. Badania wykopaliskowe umożliwiły pozyskanie dużej liczby ułamków ceramiki i przedmiotów żelaznych, wśród nich ponad czterdzieści grotów bełtów, które należy kojarzyć z młodszą fazą użytkowania warowni. Z późnego średniowiecza pochodzi również zbiorowa mogiła. W trakcie badań zaobserwowano warstwy pożarowe, które mogą świadczyć o gwałtownym zakończeniu funkcjonowania grodu.
Zabytek dostępny.
Oprac. dr Krzysztof Garbacz, OT NID w Zielonej Górze, 01.07.2014 r.
Rodzaj: grodzisko
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_08_AR.11926, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_AR.137844