Na uwagę zasługuje, dobrze zachowane otoczenie kościoła, zabytkowa brama - dzwonnica z 1782 r.

Historia

Najstarsza wzmianka o parafii w Niepruszewie pochodzi z 1298 roku (o kościele z 1442 r.). Obecny murowany kościół, wzniesiony został w 1580 r. Wg informacji w Katalogu Zabytków Sztuki fundatorem świątyni był wojewoda poznański Łukasz III Górka. Remonty i modernizacje świątyni, m. in. w 1725 r. (przez Aleksandra Bilińskiego) i 1781 r. (przez Józefa Krzyckiego), nadały jej obecny barokowy wystrój. Z inicjatywy Józefa Sierakowskiego w 1836 r. dobudowana została od zach. neogotycka kaplica św. Anny, z kryptą grobową Sierakowskich. Z tego okresu pochodzą też sterczyny w zachodnim szczycie. W kaplicy późnorenesansowa krata z pol. XVII w. W 1903 r. wymieniono wyposażenie świątyni (ławki, konfesjonały i klęczniki). Polichromia stropu nawy powstała w 1938 r.

Opis

Kościół św. Wawrzyńca znajduje się w południowej części wsi, niedaleko ul. Starowiejskiej, po zachodniej stronie drogi łączącej z Poznań z Bukiem. Otoczony jest od południa i zachodu cmentarzem i ogrodzony niskim murem.

Jest to kościół orientowany wzniesiony w stylu późnogotyckim z elementami barokowymi i dobudowaną później neogotycką kaplicą. Jednonawowy, trójprzęsłowy kościół bez wydzielonego prezbiterium, zamknięty jest trójbocznie z przylegającą do niego od strony pn. zakrystią i od zach. kaplicą. Korpus główny świątyni jest murowany z cegły w wiązaniu gotyckim z zastosowaniem cegieł glazurowanych, ułożonych w romby oraz z pojedynczych kamieni. Zachodnia kaplica jest murowana i otynkowana. Nawę i prezbiterium przykrywa drewniany strop z fasetą, w zakrystii sklepienie żaglaste, w kaplicy strop.

Kościół nakrywa dach dwuspadowy, przechodzący od wschodu w wielopołaciowy. Nad zakrystią pulpitowy, nad kaplicą dach dwuspadowy. Kościół opięty jest masywnymi trójuskokowymi szkarpami; w kilku szkarpach znajdują się wnęki zamknięte łukiem w kształcie tzw. oślego grzbietu. W elewacjach widoczne przemurowania otworów okiennych z pierwotnych ostrołukowych na obecnie zamknięte odcinkami łuków. W otynkowanym szczycie fasady zach. zachowane wąskie gotyckie blendy ostrołukowe oraz późniejsze, zapewne z 1836 r. sterczyny. Szczyt kaplicy św. Anny utrzymany w stylu neogotyckim ze sterczynami.

Wnętrze kościoła salowe, trójprzęsłowe, modernizowane było w 1725 r. i 1781 r. Ściany podzielone są pilastrami z kompozytowymi kapitelami, nad którymi znajduje się gierowany gzyms koronujący. W pn. ścianie przy zakrystii widoczna jest gotycka ostrołukowa wnęka wykończona profilem w formie wałka. W zach. części kościoła znajduje się drewniany chór muzyczny, wsparty na dwóch kolumnach z parapetem i balustradą w rokokowej dekoracji.

W kościele znajdują się trzy ołtarze i ambona w stylu rokokowym. W kaplicy św. Anny zachowany ołtarz późnoklasycystyczny z ok. 1836 r.

Do kościoła prowadzi wysoka trójdzielna brama z dzwonnicą, zbudowana w 1782 r. Brama z przejazdem w osi, wzniesiona z cegły i otynkowana, zamknięta jest łukiem flankowanym dwoma wysokimi słupami. Słupy są ogzymsowane, z arkadowymi otworami, w których znajdują się dzwony. Bramę wieńczy trójkątny szczyt z otworem dla sygnaturki. Po obu stronach bramy znajdują się boczne przejścia.

Na cmentarzu przykościelnym uwagę zwraca kamienny klasycystyczny nagrobek Karola i Brigidy z Możyckich Żerońskich (zm. 1823 r.).

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania wnętrza świątyni po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym. Bliższe informacje oraz godziny Mszy Św. podane są na stronie internetowej Archidiecezji Poznańskiej, www.archpoznan.pl.

oprac. Radomiła Banach, OT NID w Poznaniu, 11-12-2015 r.