grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl
Adres
Niepart
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. gostyński, gm. Krobia - obszar wiejski
Usytuowanie i opis
Grodzisko leży ok. 600 m na wschód od Niepartu, 300 m na południe od drogi Niepart-Gogolewo. Usytuowane jest w terenie podmokłym, pośród łąk, na dnie doliny, na lewym, wschodnim brzegu rzeki Dąbroczni. Obecnie po wschodniej stronie grodziska wykopano dodatkowy rów melioracyjny.
Grodzisko wklęsłe, kształtu kolistego o średnicy ok. 100 m. Wysokość wału wynosi ok. 4-5 m. Otoczone jest bardzo płytką dziś fosą, najwyraźniej widoczną wiosną, w okresie roztopów. Obiekt dobrze zachowany, ale mocno zarośnięty. Widoczny ze znacznej odległości w postaci kępy drzew i krzewów.
Historia
Grodzisko w Nieparcie stanowi centrum wczesnośredniowiecznego skupiska osadniczego obejmującego jeszcze kilka osad rozlokowanych wokół, stanowiących jego bezpośrednie zaplecze gospodarcze oraz cmentarzysko szkieletowe. Powstało w 2 połowie X w. w ramach boomu osadniczego o cechach kolonizacyjnych, jaki nastąpił na obszarze pomiędzy Wartą a Baryczą na przełomie X i XI wieku, a więc w fazie tworzenia się państwa piastowskiego. Intensywnie zasiedlone w jednej fazie wczesnego średniowiecza (fazie D) do około połowy XI w. Na podstawie zabytków znalezionych na jego terenie obserwuje się także ślady późniejszej bytności na grodzisku, ale osadnictwo to wydaje się być już epizodyczne. Kres egzystencji, a przynajmniej głęboki kryzys grodu nieparckiego można wiązać z najazdem księcia czeskiego Brzetysława I w 1038 r., który zwłaszcza w południowej części Wielkopolski dokonał znacznych spustoszeń.
Stan i wyniki badań
Obiektem interesowano się już w XIX wieku. W 1898 r. R. Erzepki przeprowadził na grodzisku wykopaliska. Później badania powierzchniowe, w 1929 r., wykonał Z. Rajewski. Inwentarz zabytkowy pozyskany z terenu grodziska stanowią: fragmenty naczyń ceramicznych obtaczanych górą i całkowicie, kości zwierzęce, przedmioty metalowe: groty włóczni, fragment ostrogi żelaznej, groty strzał, klucz żelazny, rak żelazny do chodzenia po lodzie, noże, sprzączka lirowata, krzesiwo, osełki, szydła kościane. W wale stwierdzono duże kamienie i zwęglone drewno. Grodzisko otaczają osady, na czele z bezpośrednio przylegającą do niego osadą przygrodową, obfitującą w liczny materiał zabytkowy, szczególnie w naczynia gliniane.
Obiekt dostępny.
oprac. Elżbieta Wyrwińska, Pracownia Terenowa w Trzebinach OT w Poznaniu, 13-10-2015 r.
Rodzaj: grodzisko
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_30_AR.24340, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_AR.2804097