podlaskim. Jest on też jedynym materialnym śladem po prężnej przed II wojną światową społeczności starozakonnej w Narewce - dawnym ośrodku miejskim, obecnie wsi. Wiele z zachowanych na cmentarzu nagrobków (macew) nie jest pozbawionych wartości artystycznych. Inskrypcje nagrobne są doskonałym źródłem historycznym do dziejów kultury żydowskiej.

Historia

Cmentarz żydowski w Narewce powstał w poł. XIX w. kiedy od początku tego stulecia zaznaczył się znaczny napływ starozakonnych do miasteczka. Spowodowany on był rozwojem przemysłu drzewnego w okolicach Puszczy Białowieskiej. W tym czasie powstał tu ośrodek o charakterze miejskim, określany w źródłach z epoki jako miasteczko. W 1880 r. na 863 mieszkańców Narewki było tu aż 778 starozakonnych (90 %) a w 1897 r. na 1268 mieszkańców mieszkało tu 1004 Żydów. Przy ul. Szkolnej znajdowała się jedyna wzniesiona w poł. XIX w. synagoga i łaźnia. Cmentarz (kirkut) zlokalizowano na wzgórzu przy drodze do Guszczewiny. Był on czynny do II wojny światowej.

Opis

Cmentarz żydowski w Narewce zlokalizowany jest ok. kilometra na wschód od centrum wsi, po lewej stronie drogi prowadzącej z Narewki do Guszczewiny, na niewielkim wzniesieniu. Obiekt o powierzchni 1,3 ha w części otoczony jest fragmentem muru kamienno-betonowego. Zachowane dość licznie macewy skupione w centralnej części cmentarza pochodzą z 2. poł. XIX i 1. poł. XX wieku. Najstarszy zachowany nagrobek datowany jest na 1851 rok. Teren cmentarza porośnięty lasem mieszanym.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Grzegorz Ryżewski, OT NID w Białymstoku, 24.10.2014 r.