Budowla jest interesującym przykładem sztuki cerkiewnej z pocz. XX wieku. Bryła świątyni usytuowana w środku wsi, w otoczeniu drzew, jest ważnym, wyróżniającym się akcentem architektonicznym w zabudowie osady. Z uwagi na znaczenie obiektu w historii sztuki sakralnej oraz jego rolę w miejscowym krajobrazie zasługuje on na szczególna ochronę konserwatorską.

Historia

Obecny kościół rzymsko-katolicki pod wezwaniem Ścięcia św, Jana chrzciciela wybudowany został w 1914 roku jako cerkiew prawosławna. W 1920 roku przejęta na rzecz kościoła rzymsko-katolickiego. Początkowo jako kaplica filialna, następnie jako kościół parafialny.

Opis

Dawna cerkiew prawosławna położona w środku wsi Mszanna, tuż przy samej drodze biegnącej przez wieś po jej wschodniej stronie. Na środku wielobocznego cmentarza przykościelnego otoczonego kamiennym murem z brama od frontu i bramka od pd. Orientowany. Zwrócony frontem na zachód ku drodze. Obiekt murowany z cegły czerwonej od zewnątrz fugowany, od wewnątrz tynkowany. Posadzki kamienne. Sklepienia kolebkowe. Więźba dachowa drewniana krokwiowo-jętkowa. Dach kryty blachą ocynkowaną. Stolarka okienna i drzwiowa drewniana, okna różnorodne pod względem kształtów i podziałów. Drzwi jedno i dwu skrzydłowe, płycinowe. Chór muzyczny oparty na podciągu. Schody na chór drewniane zabiegowe. Budynek złożony ze zbliżonej do kwadratu nawy głównej oraz przy jej wschodnim boku o połowę węższe i krótsze prezbiterium, po bokach prostokątne zakrystie. Od strony zachodniej do nawy przylega kruchta, zbliżona wielkością do prezbiterium, po obu stronach kruchty klatki schodowe na wieże. Bryła budynku wieloczłonowa, złożona z przylegających do siebie prostopadłościanów. Dominuje bryła nawy głównej, nakryta dachem dwuspadowym. Bryła prezbiterium niższa od nawowej, połączona jest z mniejsza i węższa bryła zakrystii. Nad prezbiterium i zakrystią wspólny dach. Korpus wieżowy dwukondygnacyjny, szerszy od nawy głównej. Wieża nakryta ostrym dachem dwuspadowym. Elewacje budynku ceglane na kamiennym cokole, z detalem architektonicznym ceglanym. Fasada główna trójosiowa z dwukondygnacyjną wieżą. Na osi głównej portyk w formie dostawionej do lica ściany arkady, półkolisty, osadzony na kostkowo balaskowej półkolumnie, nakryty dwuspadowym daszkiem. Archiwolta oraz obramienie drzwi zwężające się w głąb uskokowo. Otwór drzwiowy zwieńczony odcinkowo. Po bokach prostokątne małe okienka. Naroża fasady ujęte lizenami, które maja swoją kontynuacje pod gzymsem okapowym partii bocznych i wyżej na narożach wieży. Wieża z półkoliście zwieńczonym otworem w profilowanej opasce. Pod otworem tryforyjny układ płycin. W samym szczycie elewacji ostrołuczna płycina z figura Matki Boskiej. Elewacje boczne opracowane analogicznie, zwieńczone mocno profilowanym gzymsem, pod którym zamiast architrawu rząd pionowo i pod kątem ustawionych cegieł. Naroża ujęte lizenami. Na środku elewacji korpusu nawowego duże, półkoliste okno w ceglanej opasce. Pod oknem dwa rzędy małych płycin. Zakrystia z małymi otworami okiennymi w kształcie prostokąta, tuż pod gzymsem wieńczącym. Wieża posiada prostokątny otwór okienny, z dwoma płycinami pod nim. Elewacja tylna budynku, rozczłonkowana jedynie w części prezbiterium. Partie zakrystii jedynie opasane lizenami. W szczycie trójkątnie zwieńczona płycina w opasce. We wnętrzu budynku dominuje nawa główna, nakryta sklepieniem kolebkowym, doświetlona dużymi, rozglifionymi otworami okiennymi naw bocznych. Nawa otwarta półkolistym łukiem tęczowym na prezbiterium oraz półkolistą arkadą na chór muzyczny. Prezbiterium o połowę węższe i krótsze, nieco niższe, nakryte sklepieniem kolebkowym. Ściana ołtarza głównego z parą półkoliście zwieńczonych okien. W ścianach bocznych tuż przy łuku tęczowym prostokątne otwory drzwiowe. Chór muzyczny nad kruchtą poprzedzony pełną balustradą na podciągu, otwarty na nawy półkolistą arkadą, do klatek schodowych otworami drzwiowymi. Z chóru także drabiniaste wejście na wieżę. Pod chórem kruchta, nakryta kolebkowo - krzyżowym sklepieniem. Kruchta otwarta do nawy prostokątnym otworem wejściowym.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Katarzyna Kosior, OT NID w Warszawie, 17.10.2014 r.