Historia

Historia założenia dworskiego w Mielcu sięga pocz. XV w., kiedy to wybudowano drewniany dwór obronny, zastąpiony później murowanym zamkiem, wybudowanym zapewne z inicjatywy Stanisława Mieleckiego w 1529 r. Warownia zniszczona została przez wojska szwedzkie w 1655 r. i rozebrana ostatecznie w XVIII w. W pocz. XIX w. postawiono parterowy dwór. Budynek ten rozbudowano pod koniec XIX w. z inicjatywy hr. Oborskich wg projektu Kazimierza Hołubowicza nadając mu charakter miejskiej willi w ogrodzie, rozbudowę ukończono w 1905 r. W tym czasie rozplanowano wokół park krajobrazowy, wykorzystując pozostałości wcześniejszych ogrodów. W 1939 r. pałacyk częściowo przebudowano, zmieniając formę części dachów. W latach 60. XX. Dachy pokryto blachą. Końcem XX w. przeprowadzono gruntowny remont obiektu przywracając mu pełny blask.

Opis

Pałac usytuowany jest poza zwartą zabudową Mielca, w odległości ok. 650 m na zachód od miasta lokacyjnego z rynkiem, w otoczeniu parku pałacowego, funkcjonującego jako park miejski. W budynku, niezwykle malowniczym, łączącym elementy stylu szwajcarsko-uzdrowiskowego z formułą pałacyku myśliwskiego, wyodrębnić można bryłę dworu z XIX w. oraz eklektyczną rozbudowę z przełomu XIX i XX w. Bryła jest rozczłonkowana, parterowa i piętrowa, murowana z cegły, przekryta w starszym korpusie dachem czterospadowym, łamanym tzw. polskim, w części dobudowanej dachem wielospadowym, z naczółkami, przełamaniami, strzelistym zadaszeniem wieży i lukarenkami z ostrosłupowymi daszkami, krytymi dachówką ceramiczną. Elewacja frontowa - wschodnia jest niesymetryczna, rozczłonkowana, z wejściem głównym w znacznie cofniętej niszy ramowanej wyższymi członami: z wielobocznym ryzalitem w części południowej i kwadratowym tarasem wspartym na dwóch kolumnach w części północnej. Elewacja południowa złożona jest z dwóch, członów: parterowego sześcioosiowego i piętrowego trzyosiowego przekrytych niezależnymi dachami. Elewacja zachodnia - pięcioosiowa z ryzalitem wejściowym pośrodku, jako jedyna jest symetryczna. Elewacja północna skomponowana została z dwóch części: wschodniej niesymetrycznej, swobodnej z nieregularnie rozmieszczonymi otworami w dwóch kondygnacjach i zachodniej symetrycznej, parterowej, sześcioosiowej. Na elewacjach zastosowano dekoracje w postaci: boniowania w narożach w części nowszej, lizen w części starszej, obramień okien o zróżnicowanych kształtach, półkolumn o głowicach kompozytowych flankujących drzwi, balustrad tralkowych z wolutami, kamiennego cokołu i finezyjnych drewnianych elementów zadaszeń. We wnętrzu, tak jak na zewnątrz, widoczne jest fazowanie budowy a część późniejsza jest wyodrębniona.

Obiekt dostępny dla zwiedzających, mieści się w nim Muzeum Regionalne.

Oprac. Barbara Potera, OT NID w Rzeszowie, 29.10.2014 r.