Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła


kościół 1693 - 1697 Łukowica

Adres
Łukowica

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. limanowski, gm. Łukowica

XVI-wieczny najpewniej kościół, o rozbudowanym planie, kształtującym się w miarę kolejnych powiększeń i przebudów.

Na zewnętrznej ścianie prezbiterium scena Ukrzyżowania, doskonały przykład ludowej rzeźby z przełomu XVIII i XIX w. W kościele tym w 1566 został ochrzczony Michał Sędziwój, słynny XVI-wieczny uczony, lekarz i alchemik.

Historia

Parafia w Łukowicy należy do tych, które wymieniają spisy świętopietrza z 1325. Tutejsze świątynie następowały po sobie w miarę pogarszania stanu technicznego. Obecny kościół wzniesiony (a raczej rozbudowany) w latach 1693-97, z wykorzystaniem elementów starszej (przed 1550) świątyni. Przed 1720, rokiem konsekracji, wykonano polichromie i dobudowano wieżę. W 1995 poświęcono i oddano do użytku nowy, murowany kościół; stary stał się placówką pomocniczą. Świątynia była wielokrotnie remontowana i konserwowana. Obecny wygląd kościół zawdzięcza przebudowie w latach 70. XIX w. W latach 2009-2013 prowadzono prace konserwatorskie, obejmujące m.in. badanie nawarstwień malarskich stropu prezbiterium oraz ścian i stropu nawy kościoła, które skorygowały przyjmowaną dotąd datę budowy świątyni.

Opis

Budowla orientowana, trójdzielna, wzniesiona w konstrukcji zrębowej. Ściany zewnętrzne oszalowane. Nawa zakończona węższym, wielobocznie zamkniętym prezbiterium. Przy nim dwie symetryczne, ośmioboczne przybudówki (1. połowa XIX w.). Na wschodniej, zewnętrznej ścianie prezbiterium Grupa Ukrzyżowania z ludowymi posągami z XVIII i XIX w. oraz zestaw przedmiotów kojarzonych z Męką Pańską. Nad wejściem czworoboczna wieża, wzniesiona w konstrukcji słupowej, nakryta barokowym hełmem. Nad prezbiterium i nawą jednokalenicowy dach kryty blachą. We wnętrzu pozorne sklepienia kolebkowe, ozdobione w 1878 polichromią nieznanego autorstwa. Chór zdobi wysunięta balustrada. Tamże rokokowe organy. Ołtarz główny z końca XVII w. z figurą Matki Boskiej i obrazem św. Andrzeja. Późnobarokowe ołtarze boczne poświęcono Matce Boskiej Nieustannej Pomocy, św. Teresie i Archaniołowi Michałowi. W wyniku prac odsłonięto fragmenty polichromii późnogotyckiej (m.in. zacheuszki) z XVI w., oraz malowidła z XVII stulecia, co stanowi dowód na rozbudowę starszej świątyni, a nie budowę od podstaw. Ambona klasycystyczna. W nawie kamienna chrzcielnica kielichowa z 1693. Ze świątynią związany jest późnogotycki obraz "Rodzina św. Anny" datowany na ok. 1520 (dziś w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie). W kościele znajdowała się też XIV-wieczna rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem, zrabowana w czasie okupacji z depozytu w krakowskim Muzeum Narodowym. Cmentarz kościelny otacza mur z kapliczkami Drogi Krzyżowej, (koniec XVIII w., konserwacja w 1950).

Obiekt dostępny. Msze św. w dni powszednie: 6:30, 7:00, 18:00, w niedziele i święta: 7:00, 10:00, 12:00, 16:00. Od 1 maja do 30 września obiekt dostępny w ramach Szlaku Architektury Drewnianej.

Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20.03.2015 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Andrzej Kwasik.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.188875, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.394979