Historia

Parafia w Lubczu erygowana ok. poł. XIII w. była początkowo własnością kapituły. Z tego czasu pochodził też pierwszy drewniany kościół. Po wojnach szwedzkich w 1686 r. został wybudowany nowy, również drewniany obiekt parafialny, rozbudowany w późniejszym czasie o nawę i wieżę przez Antoniego Gałeckiego, dzierżawcę dóbr Mięcierskich. Świątynia ta spłonęła razem z budynkami gospodarczymi probostwa podczas wielkiego pożaru wsi w 1902 roku. Kamień węgielny pod budowę obecnego murowanego kościoła został położony w 1907 roku. Następnie, rok później, poświęcenia nowej świątyni dokonał ks. kanonik i dziekan B. Ehaust. Budynek powstał dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Tadeusza Leona Czerwińskiego (przy dużym współudziale pomocy parafian). Obiekt został wyposażony m.in. w: trzy nowe ołtarze, ambonę, chrzcielnicę, ławki i organy. W 1911 r. ogrodzono podwórze kościelne żelaznym płotem na podmurówce. Konsekracji nowej świątyni w 1921 r. dokonał bp pomocniczy Gniezna ks. Wilhelm Kloske. W 1949 r. ówczesny proboszcz ks. dr Tadeusz Piekarski dobudował do kościoła kaplicę Najświętszego Serca Pana Jezusa. W latach 70. wykonano remont wnętrza z zamalowaniem polichromii w prezbiterium. Dekadę później wymieniono pokrycie dachu na wieży. W 2005 r. został wyremontowany dach kościoła.

Opis

Kościół usytuowany w centralnej części wsi, przy lokalnej drodze, po jej zachodniej stronie, posadowiony na skarpie. Teren kościelny ogrodzony żelaznym płotem oraz kamiennym murem oporowym od najniżej położonej drogi. Budynek orientowany o zwartej bryle architektonicznej, wzniesiony w stylu neoromańskim. Założony na planie prostokąta z poprzecznym transeptem i ulokowanym (od wschodu) prezbiterium na planie półkolistym.

Przy prezbiterium od północy - niewielka zakrystia, od południa - wtórnie dobudowana kaplica. Murowany z cegły na kamiennych fundamentach, ściany wewnętrzne - tynkowane. Dachy nad korpusem i transeptem - dwuspadowe, nad niższym prezbiterium - stożkowe, nad kaplicą i zakrystią - dwuspadowe narożne, kryte dachówką ceramiczną. Wieża zwieńczona dachem namiotowym wyłożonym blachą. Elewacje na cokole z regularnych ciosów kamiennych, ściany ceglane o podziale ramowym i detalu ceramicznym, zwieńczone dwupoziomowym fryzem i gzymsem podokapowym. Fryz w górnej części złożony z dwóch rzędów cegły kładzionej rębem skośnym, na dole zaś w formie ozdobnego pasa tynkowanego, z nałożoną ceramiczną dekoracją arkadową. Fasada zachodnia zaakcentowana prostopadłościenną, trzykondygnacyjną wieżą zwieńczoną krzyżem.

Portal główny usytuowany w przyziemiu, osadzony w uskokowym rozglifieniu, zamkniętym łukiem pełnym. Dwie dolne kondygnacje podzielone środkową lizeną na taką samą liczbę przęseł. Ściany poszczególnych kondygnacji rozdzielone fryzem arkadowym, wypełnione otworami okiennymi o różnym kształcie i wielkości. Elewacja wschodnia w formie półkolistego zamknięcia prezbiterium o podziale ramowym na pięć przęseł, dekorowanych łukiem arkady, z których trzy środkowe mają otwór okienny. Korpus jednoprzestrzenny, ramiona transeptu oraz prezbiterium otwarte do nawy szerokim, półkolistym otworem arkadowym. Stropy nawy i transeptu - drewniane, belkowe, nagie. Wnętrze prezbiterium półkoliste z wnękami wyznaczonymi półkolistymi arkadami, pomiędzy którymi lizeny dekorowane półkolumienkami o kostkowych głowicach, podtrzymujące łuki arkad masywnego sklepienia w formie czaszy. Wyposażenie pochodzące z początku XX w. bez cech stylowych.

Zabytek dostępny.

Oprac. Bernardeta Popek- Olszowa, OT NID w Toruniu, 18-11-2015 r.