czarnkowsko-trzcianeckiego.

Historia

Najstarsza wzmianka o Lubaszu pochodzi z 1392 r. Była to wieś prywatna, początkowo w posiadaniu rodziny Lubaskich h. Radwan, w XVII w. - Gorajskich, w następnym stuleciu - Miaskowskich, później Swinarskich, następnie, już w XIX w. - Szułdrzyńskich. Gmina żydowska w Lubaszu powstała w XVII w., od tego czasu istniał tu cmentarz wyznania mojżeszowego. W XIX w. miejscowość, nosząca wówczas nazwę Lubasch, liczyła 760 mieszkańców, w tym 97 Żydów.

W okresie II wojny światowej cmentarz w Lubaszu został zdewastowany. Część macew przeznaczono do utwardzania dróg, inne wykorzystano przy wznoszeniu fundamentów zabudowań. W tym stanie cmentarz przetrwał do k. ubiegłego stulecia. W pierwszej dekadzie XXI w. staraniem władz oraz miejscowych regionalistów cmentarz został uporządkowany i ogrodzony. W dn. 11.09.2011 r. odbyło się otwarcie odnowionej nekropolii.

Opis

Cmentarz żydowski usytuowany jest na wzgórzu w zach. części miejscowości, po pn. stronie drogi do Antoniewa, ok. 150 m od przejazdu kolejowego. Jego miejsce wskazuje tablica informacyjna. Powierzchnia cmentarza wynosi 0,39 ha. Założono go na planie prostokąta, w regularnym układzie alejowo-kwaterowym. Obecnie czytelne są granice nekropolii oraz fragmenty kwater. Stan zieleni zły, drzewostan zaniedbany. Teren cmentarza ogrodzona jest parkanem z metalowej siatki. Zachowało się kilkanaście macew z XVII-XX w. Posiadają one inskrypcje w jęz. hebrajskim i niemieckim oraz dekorację o motywach roślinnych lub zwierzęcych. Najstarszym nagrobkiem jest macewa Fajgełke córki Jehudy Akiby z 1677 r.

Obiekt dostępny.

oprac. Krzysztof Jodłowski, OT NID w Poznaniu, 04-12-2015 r.