Jest przykładem świątyni zbudowanej na pustkowi, z dal od miejscowości, która zapoczątkowała rozwój osady i kierunek jej ekspansji.

Historia

Właścicielem dóbr, na których założona została po Powstaniu Styczniowym wieś był Leon Chrystowski.  Parafia początkowo mieściła się w miejscowości Głusk, skąd została przeniesiona w końcu lat 70. XIX w., podobnie jak ośmioboczna drewniana kaplica konstrukcji zrębowej zbudowana w 1789 r. ulokowana obecnie na parafialnym cmentarzu. Zarówno przenosiny parafii, kaplicy jak i budowę nowego kościoła spowodowały okresowe podtopienia północnych obszarów puszczy przez wody Wisły. Stąd też powstał pomysł budowy nowej świątyni na naturalnie podwyższonym miejscu w Leoncinie. Budowę neogotyckiego kościoła zainicjował w 1881 r. proboszcz parafii Ks. Hipolit Nowiński wg projektu architekta Józefa Piusa Dziekońskiego. Prace wstrzymane przez kolejną duża powódź, która miała miejsce w 1884 r., zostały zakończone w 1885 r. dzięki uzyskaniu pożyczki od cara w wysokości 5 tys. rubli. Kościół konsekrowany został w dniu 20 czerwca 1886 r. przez sufraganta warszawskiego biskupa Kazimierza Ruszkiewicza. Świątynia częściowo zniszczona została w czasie I wojny światowej (zburzono wieże), odbudowana w całości w okresie międzywojennym.

Opis

Kościół położony jest w północno-wschodniej części wsi, na naturalnym wzniesieniu, ogrodzony współczesnym, metalowym płotem, w otoczeniu przykościelnego cmentarza. Wejście poprzedzone jest trzyosiową, ceglanej konstrukcji bramą.

Świątynia orientowana, murowana z cegły, nietynkowana, z murowanymi sklepieniami. Więźba dachowa wykonana jest  z drewna, o konstrukcji krokwiowo-stolcowej. Pokrycie dachów stanowi blacha cynkowa (pierwotnie była nią ceramiczna dachówka).

Kościół jest trójnawowy, w typie bazylikowym, o wydłużonym dwuprzęsłowym prezbiterium o szerokości nawy. Korpus nawowy jest pięcioprzęsłowy, z dwiema kwadratowymi wieżami na zakończeniu naw bocznych. Od strony zachodniej na osi fasady dostawiona jest kruchta. We wnętrzu na stropie występuje sklepienie krzyżowe oraz gwiaździste ośmiodzielne (w nawach bocznych). Podłogi pokrywają czarno-żółte ceramiczne płytki.

Bryła kościoła jest rozczłonkowana, z dominującymi od strony zachodniej dwiema wieżami, nakrytymi ośmiobocznymi hełmami. Nawa główna jest wyższa od naw bocznych, nakryta została niskim dachem dwuspadowym. Nawy boczne zostały oszkarpowane, nakryte są dachami pulpitowymi ponad którymi biegną łuki odporowe. Od strony wschodniej usytuowane jest niższe od nawy głównej prezbiterium opięte jednouskokowymi szkarpami. Prezbiterium dodatkowo flankowane jest niższymi od siebie aneksami zwieńczonymi dachami dwuspadowymi. Wyposażenie wnętrza z okresu budowy kościoła.

Zabytek dostępny przez cały rok (w trakcie mszy) lub po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym z proboszczem parafii.

Oprac. Jerzy Szałygin, OT NID w Warszawie,20-07-2017 r.